![]() |
| Săn cá mập hổ, công việc nguy hiểm của người dân trên các hòn đảo của Indonesia. Ảnh biên tập: Thành Luân |
![]() |
| Săn cá mập hổ, công việc nguy hiểm của người dân trên các hòn đảo của Indonesia. Ảnh biên tập: Thành Luân |
1. Lỗ đen vũ trụ không hút mọi thứ
Một số người nghĩ rằng lỗ đen vũ trụ giống như máy hút bụi vũ trụ khổng lồ, hút mọi thứ xung quanh. Nhưng thực tế thì hố đen cũng giống như bất kỳ đối tượng nào tồn tại trong không gian ngoại trừ lực hấp dẫn cực mạnh.

Lỗ đen vũ trụ không hút tất cả mọi thứ như bạn nghĩ.
Nếu thay thế Mặt Trời với một lỗ đen có cùng khối lượng, Trái Đất vẫn bình ổn quay quanh lỗ đen như quay quanh Mặt Trời mà không hề bị hút vào.
2. Einstein không phải là người phát hiện ra lỗ đen
Mặc dù tuyết tương đối của Einstein dự đoán được sự hình thành lỗ đen, nhưng Karl Schwarzschild mới là người đầu tiên sử dụng phương trình của Einstein và chứng minh lỗ đen có thể thật sự hình thành. Ông làm điều này vào năm 1915, đúng thời gian Einstein cho ra thuyết tương đối rộng.

Trước đó rất lâu, bác học người Anh John Michell dự đoán về sự tồn tại của “sao tối” lớn có thể sở hữu lực hấp dẫn đủ mạnh để kéo cá ánh sáng vào. Nhưng cho đến năm 1967, lỗ đen mới có tên hiệu như bây giờ.
3. Lỗ đen sẽ kéo chúng ta và mọi thứ ra như sợi mì
Lỗ đen thực sự có khả năng đáng kinh ngạc này. Hiện tượng này được gọi là "spaghettification” (hiệu ứng mì ống). Lỗ đen với mật độ vật chất siêu lớn của nó sẽ bẻ cong không - thời gian xung quanh một cách dữ dội. Nếu bị lọt vào, chúng ta sẽ bị biến dạng, kéo dãn từ từ, hình dạng trở nên dài ra và hẹp lại cho đến khi bị xé toạc ra.

4. Các lỗ đen có thể sinh vũ trụ mới
Nghe có vẻ điên rồ khi cho rằng lỗ đen có thể hút mọi thứ rồi sinh ra vũ trụ mới, nhất là khi chúng ta còn chưa biết thật tồn tại vũ trụ khác nơi chúng ta đang sống hay không. Tuy nhiên, các lý thuyết này lại là lĩnh vực đang được nghiên cứu ngày nay.

Khi nhìn vào các con số tính toán, các nhà khoa học thấy rằng có rất nhiều điều kiện thuận lợi để tạo ra sự sống ngoài kia. Những gì ở trung tâm lỗ đen phá vỡ mọi quy luật vật lý và có thể, theo lý thuyết, thay đổi các điều kiện rồi sản sinh ra vũ trụ mới.
5. Lỗ đen kéo không gian xung quanh
Không gian như một tấm cao su với các đường lưới. Khi các đối tượng vũ trụ đặt lên trên nó, nó chỉ lún một chút. Hiệu ứng này bóp méo các đường lưới khiến chúng không còn thẳng mà cong. Càng làm không gian lún sâu, thì không gian càng bị bóp méo và các đường cong cong hơn. Phần cong nhất là do các hố đen. Chúng tạo ra một giếng sâu đến nỗi không có gì có đủ năng lượng để thoát ra ngoài, kể cả ánh sáng.

6. Lỗ đen là nhà máy năng lượng
Lỗ đen có thể tạo ra năng lượng hiệu quả hơn so với Mặt Trời của chúng ta. Những đĩa vật chất ở quỹ đạo xung quanh hố đen đóng vai trò quan trọng trong việc này. Phần gần rìa của chân trời sự kiện trên các cạnh bên trong của đĩa vật chất sẽ quay nhanh hơn nhiều so với các vật liệu tại cạnh ngoài của đĩa.

Đây là do tác động cùa lực hấp dẫn mạnh gần chân trời sự kiện. (Chân trời sự kiện là biên phía trong của không - thời gian gần một điểm kỳ dị, tất cả các loại vật chất nếu nằm dưới giới hạn này, kể cả các sóng điện từ đều không thể vượt ra ngoài để đến với người quan sát).
Do vật liệu quay xung quanh và di chuyển nhanh nên nó nóng lên đến hàng tỉ độ và có khả năng chuyển đổi các vật liệu thành năng lượng dưới dạng bức xạ vật đen (Blackbody-radiation: hiện tượng giao thoa, nhiễu xạ và phân cực của ánh sáng chứng tỏ ánh sáng có bản chất sóng nhưng quang học sóng đã bế tắc trong việc giải thích sự bức xạ nhiệt của vật đen và hiện tượng quang điện).
Để dễ hình dung, có thể so sánh nếu tổng hợp hạt nhân chuyển đổi khoảng 0.7% khối lượng thành năng lượng thì lỗ đen chuyển đổi 10% khối lượng thành năng lượng.
7. Có một siêu lỗ đen ở trung tâm thiên hà của chúng ta
Các nhà khoa học tin rằng luôn có một lỗ đen khổng lồ ở trung tâm hầu hết các thiên hà - bao gồm cả thiên hà Milky Way của chúng ta. Những lỗ đen này đang neo giữ thiên hà, giữ chúng ở lại trong không gian.

Theo đó, lỗ đen ở thiên hà Milky Way có tên Sagittarius A lớn hơn 4 triệu lần Mặt Trời. Mặc dù lỗ đen hiện cách chúng ta đến gần 30.000 năm ánh sáng khá yên tĩnh nhưng các nhà khoa học tin rằng 2 triệu năm trước, nó đã tách ra từ một vụ nổ có thể nhìn thấy từ Trái Đất.
8. Lỗ đen giữ thời gian chậm lại
Thời gian chậm lại khi bạn đến chân trời sự kiện - điểm không trở lại. Để hiểu tại sao, chúng ta quay lại ví dụ sinh đôi thường được dùng để giải thích thuyết tương đối rộng của Einstein.

Một cặp sinh đôi, một người trên Trái Đất trong khi người kia phóng vào không gian với tốc độ của ánh sáng, rồi quay lại, trở về nhà. Người du hành trong không gian trẻ hơn người ở lại vì bạn càng di chuyển nhanh, thời gian càng chậm. Tương tự, khi đến chân trời sự kiện, bạn di chuyển tốc độ cao gây ra do lực hấp dẫn mạnh mẽ từ các lỗ đen nên thời gian sẽ chậm lại.
9. Lỗ đen bốc hơi theo thời gian
Các lỗ đen có thể không có đáy khiến một số năng lượng có thể thoát khỏi chúng. Phát hiện đáng ngạc nhiên này lần đầu tiên được đưa ra bởi Stephen Hawking năm 1974. Hiện tượng này được đặt tên là bức xạ Hawking.

Bức xạ Hawking phân tán khối lượng của hố đen vào không gian và cứ như vậy qua thời gian, hố đen sẽ không còn gì. Đây là nguyên nhân khiến lỗ đen bị chết. Đây cũng là lý do tại sao bức xạ Hawking còn được biết đến như hiện tượng lỗ đen bốc hơi.
10. Mọi thứ đều có thể trở thành lỗ đen
Sự khác biệt duy nhất giữa một lỗ đen và Mặt Trời là trung tâm của lỗ đen được làm bằng vật liệu cực kỳ dày đặc, trong đó cung cấp cho các lỗ đen một trường hấp dẫn mạnh mẽ. Đó chính là trường hấp dẫn mà có thể bẫy nhốt tất cả mọi thứ, kể cả ánh sáng. Đây cũng là lý do tại sao chúng ta không thể nhìn thấy các lỗ đen.

Do vậy, theo lý thuyết, có thể tạo ra lỗ đen từ mọi thứ. Ví dụ như nén Mặt Trời xuống còn kích thước chỉ 3,7 dặm, nén tất cả các khối trong ánh nắng Mặt Trời xuống một không gian vô cùng nhỏ, làm cho nó cực kỳ dày đặc đều tạo ra được lỗ đen. Tương tự, ta có thể áp dụng các lý thuyết này với cả Trái Đất hoặc cơ thể của chính mình.
Nhưng nhắc lại, đây chỉ là lý thuyết.
Ứng dụng quét mã QR
Hiện nay, quét mã QR được sử dụng ở khớp mọi nơi. Đặc biệt, từ lúc đại dịch Covid-19 bùng phát, việc sử dụng mã QR để thanh toán, ghi lại lịch trình di chuyển càng trở nên phổ biến.

Tại một số vùng quê Nhật Bản, đặc biệt là vùng ven sông Nagara thuộc tỉnh Gifu và tỉnh Ibaraki (phía bắc Tokyo), ngư dân đã học cách huấn luyện những con chim để giúp họ đánh bắt cá ở sông. Kỹ thuật đánh bắt này được sử dụng ởchim cốc - một loài chim biển có chế độ ăn chủ yếu cá. Vì vậy, chúng là bậc thầy trong lĩnh vực săn cá. Chúng chờ đợi con mồi trên bờ biển hoặc các bên cửa sông, khi phát hiện cá, chúng lặn ngay xuống nước dùng chiếc mỏ có cấu tạo đặc biệt tóm gọn con mồi.

Mùa đánh bắt diễn ra từ tháng 5 đến tháng 10, nhưng ngư dân phải chăm sóc đàn chim quanh năm cho đến khi chúng chết đi. Mỗi mùa Thu khi những đàn chim cốc di cư qua tỉnh Ibaraki phía bắc Tokyo, ngư dân sẽ bắt và huấn luyện chúng khoảng 3 năm.

Mỗi chú chim trong một buổi đánh bắt cá có thể bắt được cả chục cân cá, vì chúng có khả năng lặn sâu xuống nước. Người chủ chim sẽ gắn một cái bẫy gần cổ họng của con chim, cho phép chim chỉ được nuốt cá nhỏ. Những con cá lớn sẽ mắc trong cổ họng của con chim. Mỗi con chim có thể chứa đến 6 con cá trong cổ họng của nó tại một thời điểm.

Việc sử dụng chim cốc để đánh bắt cá trên sông Nagara xuất hiện từ hơn 1.300 năm trước đây. Dưới sự bảo trợ của Hoàng gia Nhật Bản, sông Nagara vẫn giữ được sự trong lành, cho phép việc đánh bắt cá bằng chim cốc diễn ra liên tục qua các thời đại. Cá đánh bắt được từ chim cốc đã từng là một ngành công nghiệp có lợi nhuận.

Ngày nay, số ngư dân sử dụng phương pháp đánh bắt cá bằng chim cốc đã giảm dần, khi nhiều phương pháp đánh bắt công nghiệp hiện đại, hiệu quả hơn nhiều được áp dụng. Nhưng ở thành phố Gifu, phương pháp đánh bắt cá cổ điển, độc đáo bằng chim cốc vẫn được áp dụng như một hình thức thu hút khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới về chiêm ngưỡng.

Hiện nay, Nhật Bản đã công nhận bộ 122 dụng cụ đánh cá bằng chim cốc là Di sản văn hóa vật thể dân gian quan trọng, còn nghệ thuật Ukai là Di sản văn hóa phi vật thể quan trọng của tỉnh Gifu. Tiếng "ho-ho" của các Usho hò lên để kích thích đàn chim cốc và tiếng gõ vào mạn thuyền cũng có tên trong danh sách 100 âm thanh tuyệt vời nhất ở xứ sở mặt trời mọc.
Ukai không chỉ có ở Nhật Bản, nghệ thuật đánh cá cổ truyền này hiện còn tồn tại ở Trung Quốc với những ngư dân trên dòng Lệ Giang.
Nồi chiên không dầu tiện lợi nhưng không phù hợp với mọi món ăn. Dưới đây là 5 thực phẩm dễ cháy, mất dinh dưỡng bạn nên tránh.
Các loại salad từ rau củ, rong biển, bơ giúp gan hoạt động trơn tru, giảm viêm, giảm tác động của ô nhiễm và thực phẩm bảo quản cho cơ thể khỏe mạnh.
Bệnh nhân 63 tuổi được điều trị u nhú sừng hóa bằng laser, giảm nguy cơ chuyển biến xấu và nâng cao thẩm mỹ, cần theo dõi định kỳ.
Bệnh nhân lớn tuổi ở Cần Thơ gặp nguy hiểm khi hóc nho, được cấp cứu kịp thời bằng nội soi, nhấn mạnh cảnh báo về nguy cơ từ trái cây trơn, tròn.
Dành thời gian tỉnh táo tự nhiên bằng cách tránh dùng điện thoại trong 15-20 phút đầu ngày để giảm căng thẳng, tăng năng lượng và cải thiện sức khỏe.
Bệnh viện Bãi Cháy đã phẫu thuật nội soi thành công khối u trung thất sát cột sống
cho bệnh nhân 38 tuổi, giúp bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm.
Để bảo vệ sức khoẻ, cần kiểm tra AQI trước khi ra đường, đeo khẩu trang đạt chuẩn, giữ cho ngôi nhà cùng đường thở của mình được sạch sẽ mỗi ngày.
Để bảo vệ sức khoẻ, cần kiểm tra AQI trước khi ra đường, đeo khẩu trang đạt chuẩn, giữ cho ngôi nhà cùng đường thở của mình được sạch sẽ mỗi ngày.
Bệnh viện Bãi Cháy đã phẫu thuật nội soi thành công khối u trung thất sát cột sống
cho bệnh nhân 38 tuổi, giúp bệnh nhân thoát khỏi nguy hiểm.
Nồi chiên không dầu tiện lợi nhưng không phù hợp với mọi món ăn. Dưới đây là 5 thực phẩm dễ cháy, mất dinh dưỡng bạn nên tránh.
Các loại salad từ rau củ, rong biển, bơ giúp gan hoạt động trơn tru, giảm viêm, giảm tác động của ô nhiễm và thực phẩm bảo quản cho cơ thể khỏe mạnh.
Bệnh nhân 63 tuổi được điều trị u nhú sừng hóa bằng laser, giảm nguy cơ chuyển biến xấu và nâng cao thẩm mỹ, cần theo dõi định kỳ.
Bệnh nhân lớn tuổi ở Cần Thơ gặp nguy hiểm khi hóc nho, được cấp cứu kịp thời bằng nội soi, nhấn mạnh cảnh báo về nguy cơ từ trái cây trơn, tròn.
Dành thời gian tỉnh táo tự nhiên bằng cách tránh dùng điện thoại trong 15-20 phút đầu ngày để giảm căng thẳng, tăng năng lượng và cải thiện sức khỏe.
Duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát cân nặng, tránh các thói quen xấu để phòng tăng huyết áp và bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Nêm nước mắm đúng thời điểm là bí quyết giúp món Việt giữ hương thơm, tăng vị đậm đà và umami, tránh bay mùi hay làm khét món ăn.
Hành trình hiến tặng của gia đình bệnh nhân chết não giúp hồi sinh nhiều cuộc đời, đánh dấu bước tiến của y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép tạng.
Trường hợp người đàn ông đột tử sau nhậu nhấn mạnh tầm quan trọng của quy trình cấp cứu chuẩn, kỹ năng sơ cứu và phòng tránh đột quỵ.
Số ca cúm A tăng nhanh, đặc biệt ở người cao tuổi, phụ nữ mang thai, cần chủ động phòng tránh và tiêm vắc xin để bảo vệ sức khỏe.
Sau 71 ngày chăm sóc, bệnh nhi thoát vị rốn khổng lồ đã ổn định chức năng hô hấp, khối thoát vị giảm kích thước và xuất viện an toàn.
Uống nước ấm pha gia vị như mật ong, gừng, chanh, quế giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và tăng năng lượng cho ngày mới. Thói quen đơn giản, hiệu quả.
Việc chào đón một em bé không chỉ thay đổi cuộc sống của mẹ, mà còn tạo ra áp lực tâm lý, tài chính, trách nhiệm và sự quá tải cảm xúc lên người bố.
Nhiều người cảm thấy cô đơn ngay trong chính gia đình mình, khi sự im lặng, khác biệt thế hệ và áp lực cuộc sống khiến mái ấm dần mất đi kết nối.
Trẻ đánh răng đều vẫn sâu răng vì nhiều nguyên nhân từ thói quen ăn uống, men răng yếu đến các bệnh lý tiềm ẩn.
Sau tuổi 40, cơ bắp bắt đầu suy giảm âm thầm. Sức bền yếu, vận động nặng nề nhưng nhiều người vẫn xem đó là dấu hiệu mệt mỏi thường.
Trẻ ăn đủ bữa nhưng vẫn còi xương, nguyên nhân thường xuất phát từ sai lầm trong dinh dưỡng, vận động và thói quen hàng ngày của bố mẹ.
Khi kỳ vọng quá cao, tuổi thơ của trẻ bị lấp đầy bằng áp lực và học tập. Thấu hiểu và đồng hành mới giúp trẻ lớn lên hạnh phúc.