 |
| Bức ảnh Hiệu trưởng cầm quyền trượng tại lễ tốt nghiệp cử nhân năm 2022 đã khiến dư luận "dậy sóng". |
Chỉ cần góp ý để... giật mình!
Trao đổi với phóng viên Tri thức và Cuộc sống về vụ việc Hiệu trưởng cầm quyền trượng, nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết, với thế giới “phẳng” hội nhập hiện nay, có những thứ chúng ta có thể tiếp nhận, tiếp thu được, nhưng phải tiếp biến cho phù hợp với người Việt Nam. Nếu bê nguyên xi, thì dễ mang lại sự phản cảm. Mặc dù sang trọng, nhưng nếu sang trọng không đúng lúc, đúng chỗ, nguy gây hiệu quả ngược.
Theo ông Dương Trung Quốc, ngày xưa học trò đi thi không phân biệt theo thành phần, vị trí xã hội, cứ đủ điều kiện là đi thi, hiểu theo nghĩa nào đó rất dân chủ. Trang phục của người đi thi tùy theo gia cảnh, không có quy định nào.
 |
| Các tân khoa được ban mũ áo. Ảnh: Mai Loan. Nguồn: Quốc Tử Giám. |
“Khi người thi đã đỗ đạt, bao giờ cũng được triều đình ban mũ áo, cân đai… tùy theo từng cấp đỗ mà có những trang phục khác nhau. Những hình ảnh cuối cùng về kỳ thi Đình năm 1897 cho thấy rất nhiều những nghi thức liên quan đến việc đỗ đạt, từ việc các sĩ tử đến chào ban giám khảo, diễu hành vinh quy bái tổ, ăn yến tiệc… tất cả đều có quy định”, ông Dương Trung Quốc nói.
Cũng theo nhà sử học này, từ vụ việc Hiệu trưởng Đại học Kinh tế cầm quyền trượng nên chăng đặt ra vấn đề: có lễ phục chung cho sinh viên tốt nghiệp không, để buổi lễ trang trọng hơn, hướng tớigiá trị chung, mà phù hợp với văn hóa, hoàn cảnh nước mình.
Về phản ứng của dư luận, ông Dương Trung Quốc cho rằng, mặt tích cực là mang tính chất cảnh báo, tuy nhiên, không nên có những đả kích hay châm chích quá lời. Những góp ý chỉ nên ở mức vừa đủ ở mức “giật mình” để cùng bàn luận, xem lại.
Hiệu trưởng cầm quyền trượng, mặc áo nhung, đội mũ màu đỏ, theo ông, xuất phát từ ý tốt, muốn cho một buổi lễ tốt nghiệp đặc biệt, ấn tượng, nhưng cách làm “chưa đến nơi đến chốn”, chưa thấu đáo hoặc chưa có người tư vấn tốt, đã dẫn tới hệ quả như vậy.
“Chưa tốt thì sẽ điều chỉnh lại. Đây là vụ việc “cảnh báo” không chỉ riêng cho Trường Đại học Kinh tế mà còn cho cả các cơ sở đào tạo khác. Không nên nói quá lời”, ông Quốc nêu quan điểm.
Trang phục của tân khoa, tiến sĩ thời Vua chúa Việt
Theo sách Việt Nam phong tục của Phan Kế Bính, khi đỗ cử nhân, quan sở tại sẽ lại sức về cho làng, hoặc lý dịch hỏi người đỗ đính ước hôm nào ông tân khoa về làng thì cả làng hoặc cả tổng đem long đình và đồ nghi trượng thờ thấn đến tại chỗ tỉnh thành hoặc tường thi mà rước về.
Ông tân khoa đội mũ, mặc áo của triều đình ban thưởng, cưỡi ngựa, che lọng, có một vài đầy tớ điếu tráp đi hầu, thân thích họ hàng đều kéo đi đón, cờ mở trống dong, dân làng, đàn bà, trẻ con cho là vinh hiển lắm.
Đỗ tiến sĩ, nhà vua ban cho áo mũ xiêm ủng, và ban cho cờ hiển vinh quy. Cả làng tổng hoặc nơi trọng văn học thì cả hàng tỉnh phải đem đồ nghi trượng thờ thần đi rước.
“Ông tân khoa tiến sĩ mặc áo thụng lam, cưỡi ngựa, che đôi lọng, cha mẹ, vợ và ông thầy dạy học mỗi người ngồi cãi võng trần, che một lọng rước vinh quy về làng, thiên hạ kéo nhau đi xem, lại vinh hiển hơn cử nhân nhiều”, sách viết.
Mời quý độc giả xem video: "55 người làm bằng giả do Đại học Đông Đô cấp để làm Tiến sĩ". Nguồn: THDT
