“Ăn sam thì bổ, ăn so thì khổ”, cách gì để phân biệt?

Con so (Carcinoscorpius rotundicauda) có hình dáng gần giống con sam nhưng chứa Tetrodotoxin – một loại độc tố thần kinh cực mạnh, có thể đe dọa tính mạng.

Giang Thu/ VietnamDaily 04/03/2025 13:03

Mới đây, Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Nhân dân 115 đã tiếp nhận một người bệnh nữ trẻ bị ngộ độc sau khi ăn nhầm con so, do tưởng là con sam. Đây là một sai lầm phổ biến nhưng vô cùng nguy hiểm, vì con so chứa độc tố thần kinh có thể gây liệt cơ, suy hô hấp và thậm chí gây tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

“An sam thi bo, an so thi kho”, cach gi de phan biet?

Ảnh minh họa.

Nguy hiểm từ độc tố Tetrodotoxin

ThS.BS.CKI Nguyễn Hữu Tín, khoa Hồi sức tích cực và chống độc - Bệnh viện Nhân dân 115 (TP HCM), con sam biển (Tachypleus tridentatus) là một loại hải sản phổ biến, thường được chế biến thành các món ăn hấp dẫn với hàm lượng dinh dưỡng cao, chứa nhiều protein, Omega-3, vitamin nhóm B và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Con so (Carcinoscorpius rotundicauda) có hình dáng gần giống con sam nhưng chứa Tetrodotoxin – một loại độc tố thần kinh cực mạnh tương tự như cá nóc. Tùy lượng độc tố ăn phải và tùy thể trạng mà biểu hiện ngộ độc có thể từ nhẹ tới nặng, thậm chí đe dọa tính mạng do liệt cơ hô hấp.

Tetrodotoxin không bị phân hủy khi nấu chín, vì vậy ngay cả khi chế biến kỹ, con so vẫn gây nguy hiểm nếu ăn phải.

Cách phân biệt con sam và con so

Để tránh ăn nhầm con so, hãy ghi nhớ 3 đặc điểm dễ nhận biết nhất sau đây:

Nhìn đuôi – Mẹo phân biệt chính xác nhất

- Con sam: Đuôi tiết diện tam giác, có gai trên gờ đuôi

- Con so: Đuôi tiết diện tròn (hình chữ O), không có gai trên gờ đuôi.

- Mẹo nhớ nhanh: Sam → hình tam giác; So → hình O

So nhỏ hơn sam

- Con sam: Lớn hơn, kích thước khoảng 30 – 40 cm.

- Con so: Nhỏ hơn, chỉ khoảng 20 – 25 cm.

Sam đi theo cặp – So đi một mình

- Con sam luôn đi theo đôi (sam đực – sam cái bám sát nhau), nên dân gian mới có câu “Dính như sam”.

- Con so luôn đi đơn lẻ.

“An sam thi bo, an so thi kho”, cach gi de phan biet?-Hinh-2

Cách phân biệt giữa con sam và con so. Ảnh minh họa

Làm gì khi nghi ngờ ngộ độc con so?

Nếu sau khi ăn con sam (nhưng có thể đã nhầm lẫn với con so) mà xuất hiện các triệu chứng như tê bì môi, lưỡi, tay chân, chóng mặt, buồn nôn, yếu cơ, khó thở, thì cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời. Không tự điều trị tại nhà, vì độc tố Tetrodotoxin trong con so có thể gây liệt cơ và suy hô hấp nguy hiểm.

Để tránh nguy cơ ngộ độc do nhầm lẫn con so với con sam, chỉ ăn con sam khi đã phân biệt chính xác. Hãy mua hải sản ở nơi uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và tuyệt đối không ăn những loài hải sản có hình dạng lạ nếu chưa xác định được độ an toàn. Đặc biệt, nếu phát hiện con so, tuyệt đối không chế biến hay sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào.

#con so #so biển #ngộ độc con so #sam biển #phân biệt con so và con sam

Loại rau mệnh danh "rau hoàng đế", 150.000 đồng/kg, ăn cực bổ

Loại rau này cung cấp các vitamin thiết yếu như B6, C, E, K, cùng các khoáng chất như canxi, magiê, kẽm và chất xơ, beta-carotene, protein, mang lại giá trị dinh dưỡng tuyệt vời cho sức khỏe con người.

Măng tây là loại rau cao cấp và nó có nguồn gốc từ nước ngoài nên mệnh danh là "rau hoàng đế". Măng tây chứa đến 93% nước, ít calo và giàu chất dinh dưỡng.

Loại rau này cung cấp các vitamin thiết yếu như B6, C, E, K, cùng các khoáng chất như canxi, magiê, kẽm và chất xơ, beta-carotene, protein, mang lại giá trị dinh dưỡng tuyệt vời cho sức khỏe con người.

Xem chi tiết

Cả nước có gần 4.800 vụ ngộ độc thực phẩm trong 11 tháng

Trong 11 tháng năm 2024, xảy ra gần 4.800 vụ ngộ độc thực phẩm với 21 ca tử vong.

Sáng 24/12, báo cáo tổng kết công tác y tế năm 2024 và nhiệm vụ, giải pháp năm 2025, trong năm, công tác thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực an toàn thực phẩm được đẩy mạnh, xử lý nghiêm các vi phạm của Bộ Y tế cho thấy, trong 11 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã ghi nhận 131 vụ ngộ độc thực phẩm, làm 4.796 người mắc và 21 người bị tử vong. So với cùng kỳ năm ngoái, số vụ ngộ độc tăng 7 vụ, số người mắc tăng 2.677 người, nhưng số tử vong lại giảm 7 người.

Số vụ ngộ độc thực phẩm lớn (tăng 30 người mắc/vụ) là 29 vụ, khiến 4.049 người mắc và 02 người tử vong. Số vụ ngộ độc nhỏ, vừa (giảm 30 người mắc/vụ) là 102 vụ, khiến 747 người mắc và 19 người tử vong.

Ca nuoc co gan 4.800 vu ngo doc thuc pham trong 11 thang

Vụ ngộ độc thực phẩm ở Nghệ An khiến 84 công nhân nhập viện. (Ảnh KTĐT)

Theo Bộ Y tế, trong số 131 vụ ngộ độc thực phẩm có 43 vụ liên quan đến độc tố tự nhiên (chủ yếu do ngộ độc cóc, nấm rừng, so biển, cá nóc, cua lạ); 06 vụ liên quan đến hóa chất; 45 vụ liên quan đến vi sinh vật và 37 vụ chưa xác định nguyên nhân.

Trong năm 2024, đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm ở các bếp ăn tập thể của công ty tại tỉnh Vĩnh Phúc và Đồng Nai, bếp ăn trường học và căng tin cũng như các quán ăn gần trường tại tỉnh Khánh Hòa và TP. HCM, và thực phẩm đường phố tại các tỉnh Khánh Hòa, Đồng Nai, Sóc Trăng... Nguyên nhân của các vụ ngộ độc chủ yếu liên quan đến độc tố tự nhiên như ngộ độc cá nóc, nấm rừng, cua lạ, cùng với 45 vụ do vi sinh vật và 6 vụ liên quan đến hóa chất.

Trước tình hình đó, Bộ Y tế đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành các chỉ thị nhằm tăng cường các biện pháp ngăn ngừa và xử lý ngộ độc thực phẩm.

Bộ Y tế cũng đã yêu cầu Bộ NN&PTNT tăng cường kiểm soát và truy xuất nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, nhất là đối với các sản phẩm từ thịt gà, thịt lợn, thủy sản và rau quả, để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Việc kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm không chỉ giúp phòng ngừa ngộ độc thực phẩm mà còn bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bộ Y tế đề nghị các cơ quan ban ngành cùng các địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong kiểm tra, giám sát nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm cho người dân, nhất là dịp Tết Nguyên đán 2025 cận kề.

Xem chi tiết

Liệt tứ chi và ngừng tim sau khi ăn so biển

Người đàn ông quê Quảng Ninh được đưa đến bệnh viện trong tình trạng liệt tứ chi, suy hô hấp sau khi ăn so biển.

Liet tu chi va ngung tim sau khi an so bien — Bệnh nhân ngộ độc so biển phục hồi tốt sau khi được các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực điều trị. Ảnh: BVCC.

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết đã tiếp nhận cấp cứu bệnh nhân N.V.T. (nam, 42 tuổi, ở huyện Vân Đồn) trong tình trạng nguy kịch. Ông T. làm nghề chài lưới và đã ăn so biển tại nhà.

Xem chi tiết

Đọc nhiều nhất

3 loại rau giúp tăng cường chức năng thận một cách tự nhiên

Nhiều nghiên cứu cho thấy bổ sung một số loại rau quen thuộc có thể hỗ trợ hoạt động đào thải độc tố, giúp thận vận hành trơn tru hơn mỗi ngày.

[INFOGRAPHIC] Tác dụng của sữa đậu nành

Sữa đậu nành có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như cải thiện sức khỏe tim mạch, hỗ trợ xương khớp, làm đẹp da và giúp giảm cân...

Gợi ý 2 món từ hạt dẻ giúp bổ thận, tốt cho sức khỏe người trung niên

Hạt dẻ giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ, giúp bổ thận, cải thiện tiêu hóa và tăng cường sức khỏe, đặc biệt phù hợp với người trung niên, cao tuổi.