Dự án Trung tâm kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh: Nhà thầu gian lận?

Mới đây, Báo Tri thức và Cuộc sống nhận được phản ánh về việc liên danh nhà thầu (gồm Công ty TNHH xây dựng Phật Tích, Công ty CPĐT và XD hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh và Công ty thang máy Phúc Thành) trúng thầu Gói thầu số 4, dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh (do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Bắc Ninh làm chủ đầu tư, là công trọng điểm của UBND tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021-2025. Dự án được UBND tỉnh phê duyệt theo Quyết định số 4528/UBND-XDCB ngày 24/12/2019. Tổng mức đầu tư cho dự án xấp xỉ 84 tỷ đồng) có dấu hiệu gian lận, không đáp ứng quy định hồ sơ mời thầu.

Cụ thể, ngày 26/11/2020, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu các Gói thầu số 4, số 5 và 6. Trong đó, Gói thầu số 4 gồm toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%). Giá trị gói thầu là 59.257.396.000 đồng (năm mươi chín tỷ, hai trăm năm bẩy triệu, ba trăm chín mươi sáu nghìn đồng), giá trị lớn nhất trong 3 gói thầu của dự án. Nguồn vốn từ ngân sách tỉnh Bắc Ninh và các nguồn vốn khác. Hình thức lựa chọn nhà thầu gói số 4 đấu thầu rộng rãi trong nước, lựa chọn nhà thầu qua mạng. Phương thức lựa chọn nhà thầu: Một giai đoạn hai túi hồ sơ.

Tại gói thầu Gói thầu số 4 trên, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh với tư cách thành viên liên danh trúng thầu đã có dấu hiệu gian lận HSDT. Cụ thể, trong HSMT, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh yêu cầu, kinh nghiệm cụ thể trong thực hiện hợp đồng tương tự “Nhà thầu đã hoàn thành toàn bộ hoặc phần lớn với tư cách là nhà thầu chính (độc lập hoặc thành viên liên danh) hoặc nhà thầu phụ trong vòng 5 năm trở lại, tính đến thời điểm đóng thầu; Số lượng hợp đồng bằng 1 hoặc khác 1, ít nhất có 01 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 41.500.000.000 VNĐ, tổng giá trị các hợp đồng ≥ 41.500.000.000 VNĐ, “Là hợp đồng thi công công trình dân dụng; Loại công trình, cấp II”.

Tại HSDT, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh (với tư cách thành viên liên danh), kê khai Hợp đồng tương tự số 21/2019/HĐXD. Hợp đồng Thi công xây dựng, thuộc Gói thầu số 10: Hệ thống phòng cháy chữa cháy, phòng chống mối để chứng minh năng lực kinh nghiệm thi công công trình. Đồng thời, kê khai hợp đồng trên là cấp công trình II. Giá trị tương ứng trong hợp đồng: 2.279.027.000. Giá trị nhà thầu thực hiện hợp đồng là: 2.279.027.000.

Tuy nhiên, theo hồ sơ PV nắm được, Gói thầu số 10 nằm trong dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp trường Trung cấp Y tế thành trường Cao đẳng Y tế Bắc Ninh. Tại công văn số 1475/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án nêu rõ đây là dự án nhóm B, công trình dân dụng cấp III. Vậy việc công ty CPĐT và XD hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh đưa Gói thầu số 10 vào hồ sơ dự thầu và kê khai đó là công trình cấp II có dấu hiệu kê khai gian dối. Thêm nữa, nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh trúng thầu Gói thầu số 10 với tư cách là thành viên liên danh với Công ty cổ phần Totokin Việt Nam chứ không phải thực hiện 100% giá trị hợp đồng. Vậy nhưng nhà thầu này khi là liên danh dự Gói thầu số 4 lại kê khai Gói thầu số 10 do một mình đơn vị thực hiện có dấu hiệu khai gian năng lực kinh nghiệm thi công cấp công trình, tự nhận hết phần giá trị thực hiện trong liên danh Gói thầu số 10.

Đáng nói, Gói thầu số 10 mà nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh kê khai gian lận lại chính do Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh tổ chức đấu thầu. Vậy không có lý do gì BQL khi chấm thầu không thẩm định được hồ sơ dự thầu là công trình cấp II hay cấp III. Việc này đặt ra dấu hỏi? Liệu có hay không hành vi bao che cho việc kê khai gian dối? và trách nhiệm BQL ở đâu?

Dư luận có quyền đặt câu hỏi, liệu Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh có bao sai phạm nhà thầu gian lận kê khai năng lực hợp đồng tương tự về cấp công trình, giá trị thực hiện hợp đồng tương tự, trong quá trình tổ chức tổ chức lựa chọn nhà thầu không?

Từ việc kê khai không trung thực trên, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh (với tư cách thành viên liên danh) đã trúng thầu Gói thầu số 4, giá trúng thầu 57,84 tỷ đồng (57.843.313.000 đồng), Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 29/12/2020. Tỷ lệ giảm giá xây dựng cũng không cao chỉ là 2,503%, và giảm giá thiết bị là 1,236%.

Trong đó, Cty TNHH xây dựng Phật Tích thực hiện tổng cộng hơn 54 tỷ đồng, Cty CPĐT và XD hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh thực hiện 1,8 tỷ đồng và Cty thang máy Phúc Thành thực hiện hơn 1,2 tỷ đồng.

Ngoài việc liên danh nhà thầu trúng thầu Gói thầu số 4 có dấu hiệu gian lận, không đáp ứng quy định hồ sơ mời thầu thì HSMT của chính gói thầu này cũng có dấu hiệu trái với quy định pháp luật và các văn bản hướng dẫn.

Cụ thể, tại HSMT, phần tiêu chuẩn kỹ thuật các loại điều hoà treo tường (1 chiều, 2 chiều treo tường loại 9000, 12.000, 18.000 BTU), bên mời thầu/Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã đưa nhãn hiệu Panasonic (Model U9VKH-8, U12VKH-8, YZ18UKH-8…). Ngoài ra, các thông số kỹ thuật model được nêu trong HSMT thuộc thông số kỹ thuật của điều hoà Panasonic.

Theo quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.

Tại Khoản 7, Điều 12, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 quy định về lập HSMT và Khoản 5, Mục I Chỉ thị số 47/2017/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ có quy định: HSMT/Hồ sơ yêu cầu không được nêu những đặc tính, tiêu chuẩn cá biệt của hàng hóa nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Cũng không được đưa ra các yêu cầu quá cao dẫn đến làm tăng giá dự thầu hoặc làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.

Quy định của luật và các văn bản hướng dẫn cụ thể là vậy nhưng Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh vẫn đưa những đặc tính, tiêu chuẩn cá biệt của hàng hóa vào HSMT.

Trao đổi với PV, luật sư Mai Thảo – Phó Giám đốc TAT Lawfirm phân tích dấu hiệu trên dưới góc độ pháp lý: “Trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, gây ra sự cạnh tranh không minh bạch trong đấu thầu. Nếu có chứng cứ chứng minh cho việc“cài cắm thầu” trong quá trình thực hiện hồ sơ thầu thì tổ chức hoặc cá nhân có hành vi vi phạm sẽ chịu trách nhiệm và bị xử lý theo quy định pháp luật.”

Để làm rõ các vấn đề trên, PV đã liên hệ, đặt lịch làm việc với Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh. Đại diện BQL cho biết lãnh đạo đã nắm thông tin và giao bộ phận chuyên môn nghiên cứu, trả lời các nội dung trên.