Trung Quốc đưa ‘phi hành gia chuột’ lên vũ trụ, vì mục đích gì?

Những “phi hành gia chuột” trên Thần Châu-21 đóng vai trò nghiên cứu ảnh hưởng của môi trường vũ trụ lên cơ thể sống, mở đường cho các sứ mệnh không gian dài.

Tên lửa đẩy Trường Chinh-2F mang theo tàu vũ trụ Thần Châu-21 rời bệ phóng tại Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền ở Tây Bắc Trung Quốc, đêm 31/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Tên lửa đẩy Trường Chinh-2F mang theo tàu vũ trụ Thần Châu-21 rời bệ phóng tại Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền ở Tây Bắc Trung Quốc, đêm 31/10/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Để được lựa chọn trở thành những “phi hành gia chuột” đầu tiên này, những động vật nhỏ bé này đã trải qua hành trình đầy gian khổ với các bài kiểm tra nghiêm ngặt từ thể chất đến… tâm lý.

Giai đoạn đầu tiên đánh giá thể lực, với những con chuột được đặt trên một "chiếc xe đạp tập thể dục" được thiết kế đặc biệt - về cơ bản là một thanh quay tăng tốc, trong đó chúng phải giữ nguyên tư thế trong một khoảng thời gian nhất định. Điều này kiểm tra sức mạnh, sức bền và độ bám của chúng.

Thử thách tiếp theo tập trung vào khả năng chống say tàu xe. Sử dụng một thiết bị quay hai chiều, các nhà nghiên cứu đã cho những con chuột tiếp xúc với chuyển động quay tròn đa hướng, kéo dài - giúp chúng thích nghi với các điều kiện có thể gây ra say tàu xe trong không gian.

Sàng lọc hành vi cũng được tiến hành. Bằng cách treo ngược những con chuột, các nhà nghiên cứu quan sát phản ứng chống cự của chúng và chọn ra những con chủ động chống cự, được xác định là những chú chuột "lạc quan, kiên cường” hơn. Các bài kiểm tra mê cung tiếp tục đánh giá nhận thức không gian và kỹ năng thích nghi của chúng, đảm bảo chúng có thể định hướng và tìm kiếm thức ăn ngay cả trong môi trường không trọng lượng.

Một trong 4 "phi hành gia" chuột bay vào vũ trụ đêm 31/10. Ảnh: CCTV.
Một trong 4 "phi hành gia" chuột bay vào vũ trụ đêm 31/10. Ảnh: CCTV.

Theo các chuyên gia, sau khi hoàn thành tất cả các bài kiểm tra, những con chuột được chuyển vào những chiếc lồng nhỏ gọn mô phỏng môi trường cabin vũ trụ. Điều này cho phép chúng thích nghi với điều kiện sống hạn chế mà chúng sẽ trải qua trên quỹ đạo. Cuối cùng, 4 con chuột có thành tích tốt nhất đã nhận được “vé” lên tàu vũ trụ.

Sau khi hoàn thành sứ mệnh trên quỹ đạo, các "phi hành gia chuột" sẽ trở về Trái Đất trên tàu vũ trụ Thần Châu-20 để được phân tích thêm. Bằng cách thu thập dữ liệu sơ bộ về phản ứng căng thẳng và cơ chế thích nghi trong điều kiện vi trọng lực, các nhà khoa học có thể sử dụng những quan sát này để giải mã cách thức tình trạng không trọng lực và không gian kín ảnh hưởng đến hành vi của chuột.

Chuyên gia từ Trung tâm Công nghệ và Kỹ thuật Sử dụng Không gian thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc (CAS) cho biết những phát hiện này sẽ rất quan trọng để đánh giá tính khả thi của sự sống sót và sinh sản lâu dài của con người trong không gian - và cũng có thể mang lại những hiểu biết có lợi cho sức khỏe con người trên Trái Đất, đồng thời lưu ý rằng thí nghiệm này sẽ đại diện cho một bước tiến lớn trong năng lực nghiên cứu khoa học sự sống trong không gian của Trung Quốc.

Là một động vật mẫu quan trọng trong lĩnh vực khoa học sự sống, chuột có một số ưu điểm như sự tương đồng di truyền cao với con người, kích thước cơ thể nhỏ, chu kỳ sinh sản ngắn, và khả năng thích nghi cao với biến đổi gen, để trở thành đối tượng lý tưởng để nghiên cứu các quá trình sinh lý và bệnh lý, cũng như sự tăng trưởng, phát triển và sinh sản của các sinh vật sống trong không gian.

Rác vũ trụ không được dọn, con người sẽ đối mặt với nguy cơ gì?

Theo Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA), rác không gian hay còn gọi rác vũ trụ đang dần trở thành một hiểm họa đối với toàn bộ hoạt động trong quỹ đạo Trái đất.

raac-1.jpg
Rác vũ trụ là những vật thể nhân tạo không còn sử dụng tồn tại ngoài vũ trụ, bao gồm những thiết bị được phóng lên hoặc bỏ lại. Ví dụ như tên lửa đẩy, các vệ tinh không còn hoạt động, thậm chí những vật dụng cá nhân mà phi hành gia vô tình đánh rơi như găng tay, máy quay hay xẻng trộn. Ảnh: Alamy.
raac-2.jpg
Theo ESA, tính đến thời điểm hiện tại, khoảng 40.000 vật thể được giám sát trên quỹ đạo Trái đất. Trong đó, chỉ khoảng 11.000 là vệ tinh còn hoạt động. Ảnh: ESA.

Bí ẩn loạt dị vật vũ trụ có lực hấp dẫn khủng khiếp

Những dị vật có lực hấp dẫn cực mạnh luôn khiến giới thiên văn học kinh ngạc bởi khả năng bẻ cong không gian, thời gian. Đó là những vật thể nào?

1. Hố đen siêu khối lượng. Những hố đen khổng lồ nằm ở trung tâm các thiên hà có khối lượng gấp hàng triệu đến hàng tỷ lần Mặt Trời. Ảnh: Pinterest.
1. Hố đen siêu khối lượng. Những hố đen khổng lồ nằm ở trung tâm các thiên hà có khối lượng gấp hàng triệu đến hàng tỷ lần Mặt Trời. Ảnh: Pinterest.
2. Sao neutron siêu đặc. Một ngôi sao neutron nặng gấp vài lần Mặt Trời nhưng chỉ có kích thước tương đương một thành phố lớn. Ảnh: Pinterest.
2. Sao neutron siêu đặc. Một ngôi sao neutron nặng gấp vài lần Mặt Trời nhưng chỉ có kích thước tương đương một thành phố lớn. Ảnh: Pinterest.

[INFOGRAPHIC] Trung Quốc công bố phi hành đoàn sứ mệnh Thần Châu 21

Theo kế hoạch, sứ mệnh Thần Châu 21 được phóng vào lúc 13h44 ngày 31/10 (giờ địa phương). Trong các phi hành gia, Wu Fei là người trẻ nhất lịch sử Trung Quốc.

than-chau-21.jpg

Đọc nhiều nhất

Tin mới