Trước đây, mỗi dịp đi du lịch hay mua sắm ở Lạng Sơn, chị Trần Thu Hà ở Vạn Phúc, Hà Đông (Hà Nội) mới được thưởng thức món khâu nhục nổi tiếng xứ Lạng. Còn ngày thường, dù thèm nhưng chị đành chịu vì ở Hà Nội không có bán.
Nhưng hai tháng trở lại đây, chị Hà thấy một vài tiểu thương rao bán món khâu nhục. Lâu không được thưởng thức, chị liền đặt mua một bát về ăn thử.
“Mỗi khi tới Lạng Sơn, mình đều chọn ăn món này. Mình còn đặt mua cả vài ký mang về biếu người thân với giá khoảng 280.000 đồng/kg”, chị Hà kể.
Tuy nhiên, hôm trước đặt mua trên mạng, khâu nhục Lạng Sơn được các tiểu thương bán giá khá mềm, 220.000 đồng/bát khoảng 8 lạng đến 1kg. Tiểu thương lý giải, giá khâu nhục giảm so với trước vì dịch bệnh, họ không bán trực tiếp cho khách du lịch được. Hơn nữa, giá thịt lợn cũng giảm nhiệt.
Gọi là khâu nhục, nhưng món ăn này gần giống như thịt kho song được hấp cách thủy với nhiều loại gia vị nên rất đậm đà. Người bán cho hay họ phải nấu tới nửa ngày để miếng thịt mềm hẳn.
“Tiểu thương này quê ở Lạng Sơn nhưng sống ở Hà Nội. Bởi thế, họ gom đơn của khách, đến cuối tuần mới chuyển một chuyến khâu nhục về Hà Nội trả. Vì thế, phải đặt hàng trước một vài hôm, cuối tuần có họ ship tới tận nhà”, chị Hà cho hay.
Do được hấp cách thủy lâu nên khi ăn với cơm nóng, khâu nhục như tan ra trong miệng. Bên cạnh đó, vị bùi của đỗ xanh, của khoai môn và các gia vị khác quyện lẫn vào nhau tạo nên món ăn khiến cả nhà chị Hà đều thích.
“Khâu nhục thường được xếp vào đĩa sâu lòng, với phần bì lợn vàng ruộm úp lên trên, thịt nạc ôm trọn gia vị và khoai vào trong thành hình vòm như ngọn đồi nhỏ. Ăn món này vị béo mềm, đậm đà mà không ngấy ngán. Cả nhà mình thường ăn kèm với cơm nóng, bánh mì và các loại rau trong bữa sáng hoặc bữa chính. Ai cũng khen lạ miệng”, chị Hà nói.
Anh Nghiêm Hoàng, một tiểu thương quê Lạng Sơn bán khâu nhục và vịt quay gần chợ Hà Đông, cho biết, ban đầu anh chỉ bán vịt quay Lạng Sơn rồi lấy khâu nhục về bán cho khách quen đặt. Lâu dần, món ăn này được nhiều người hỏi nên anh bán hàng ngày.
“Khâu nhục được mẹ và vợ mình là người Lạng Sơn nấu nên rất chuẩn vị. Nhà mình nấu mới mỗi ngày. Để làm món này, cần chọn thịt lợn ba chỉ ngon. Loại thịt này được châm bì, sau đó rán giòn bì. Ngoài ra, phải sử dụng tới 18 loại gia vị, thảo mộc khác nhau của người Tày - Nùng như tàu soi, tàu xì, hồi, quế, thảo quả, địa liền... được xay nhuyễn mới tạo ra hương vị đặc trưng, đủ vị nhưng không bị nồng”, anh Hoàng tâm sự.
Ướp càng lâu, khâu nhục mới thấm; sau đó, món ăn các công đoạn luộc, quay, hấp cách thủy với nhiều loại gia vị. Các công đoạn chế biến rất công phu và tốn thời gian.
Hiện 1 bát khâu nhục nặng 1kg anh Hoàng bán với giá 220.000 đồng, mỗi ngày anh bán được từ 30-50 bát. “Món này ăn với xôi hoặc cơm, ngon nhất khi còn nóng. Khi ấy, lớp bì màu vàng ươm bắt mắt, thoang thoảng hương vị thảo mộc. Thịt mềm, béo ngậy cắn ngập chân răng, ăn nhiều mà không ngán.
Trên chợ mạng, nhiều tiểu thương hiện cũng bán khâu nhục, giá từ 160.000 đến 220.000 đồng/bát tùy chất lượng thịt và trọng lượng. Thông thường, 1 bát khâu nhục 6-8 lạng có giá 160.000-180.000 đồng, bát 1kg có giá 195.000-220.000 đồng.
