Cứ 40 giây lại có một người ở Mỹ bị đột quỵ. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật lâu dài ở nước này, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC).
Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng nguy cơ mắc phải ở mỗi người là khác nhau.
Nghiên cứu mới được công bố ngày 18/8 trên tạp chí Circulation đã đưa ra những kiến thức mới về triệu chứng của những bệnh tim mạch, bao gồm cả đột quỵ.
Những triệu chứng không điển hình
Đột quỵ là tình trạng xảy ra khi mạch máu cung cấp oxy cho não bị tắc nghẽn hoặc ngừng hoạt động, gây thiếu oxy và tổn thương não.
Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, nhận biết và phản ứng với các triệu chứng đột quỵ là điều cần thiết vì thời gian sống sót của người bệnh chỉ còn tính bằng phút. Điều trị kịp thời có thể ngăn ngừa tàn tật lâu dài và tử vong.
 |
Trong nghiên cứu mới được công bố, các tác giả phân loại hai kiểu triệu chứng của đột quỵ.
Thứ nhất là các triệu chứng điển hình gồm mặt bị xệ xuống, nói lắp, tê hoặc yếu tay chân (thường là một bên cơ thể), lú lẫn, chóng mặt, khó đi lại, mất thăng bằng, thị lực thay đổi ở một hoặc hai mắt... Các triệu chứng này thường bắt đầu đột ngột.
Nhưng không phải tất cả người bị đột quỵ đều có triệu chứng điển hình. Một số nghiên cứu cho thấy đột quỵ không triệu chứng thậm chí còn phổ biến hơn nhiều. Điển hình như bài báo được công bố năm 1998 phát hiện trong số hơn 11 triệu ca đột quỵ, 770.000 người có triệu chứng. Như vậy, hơn 10 triệu người bị đột quỵ “thầm lặng” (thiếu máu cục bộ thoáng qua), không dễ nhận biết.
Khi quét MRI các ca thiếu máu cục bộ thoáng qua, bác sĩ phát hiện những đốm trắng từ mô sẹo của mạch máu bị tắc nghẽn hoặc vỡ trong não. Thông thường, họ chỉ được phát hiện khi đến khám vì đau đầu, gặp vấn đề về nhận thức hoặc chóng mặt.
Theo báo cáo mới của AHA, các triệu chứng đột quỵ không điển hình mà nhiều người thường bỏ qua gồm thiếu hụt một phần cảm giác (không thể cảm nhận đầy đủ xúc giác, đau hoặc nhiệt độ nóng, lạnh), chóng mặt, nhìn đôi.
Bên cạnh đó, theo một báo cáo năm 2021 mà AHA dẫn lại, phụ nữ có nhiều khả năng gặp các triệu chứng không điển hình hơn nam giới. Các triệu chứng này không liên quan đến vùng cụ thể nào của não. Họ sẽ bị đau đầu, thay đổi trạng thái tinh thần, sững sờ, mê man...
AHA nhấn mạnh cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu đầy đủ các triệu chứng của đột quỵ ở các nhân khẩu học khác nhau, tính toán đến các yếu tố như chủng tộc, dân tộc, tuổi tác và loại đột quỵ.
Cách nhận biết người bị đột quỵ
Theo Medical News Today, đột quỵ có 3 loại. Trong đó, loại phổ biến nhất, chiếm 87% trường hợp là đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nó xảy ra khi dòng chảy của máu qua động mạch, cung cấp oxy cho não bị tắc nghẽn.
Kiểu đột quỵ thứ hai là xuất huyết, do động mạch trong não bị vỡ, gây tổn thương các mô xung quanh.
Loại thứ 3 là cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA), xảy ra khi dòng máu lên não tạm thời bị đứt đoạn, thường không quá 5 phút.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), chúng ta có thể nhận biết người bị tai biến mạch máu não thông qua nguyên tắc F.A.S.T.
Khuôn mặt (Face): Yêu cầu người đó mỉm cười. Miệng của người bị đột quỵ thường lệch sang một bên, nếp nhăn mũi - má mờ, mắt sụp. Một số bệnh nhân bị liệt cơ mặt, không thể cười hoặc cử động miệng bình thường.
Cánh tay (Arm): Yêu cầu người đó giơ cả hai cánh tay lên cao. Người bị đột quỵ thường không thể nhấc cả hai tay lên do yếu, liệt cơ tay.
Lời nói (Speech): Biểu hiện thứ 3 của người bị đột quỵ đó là rối loạn ngôn ngữ, nói khó, nói lắp. Do đó, chúng ta có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu người đó lặp lại một cụm từ đơn giản.
Thời điểm (Time): Khi gặp những triệu chứng trên, cần gọi cấp cứu ngay. Người bệnh cần ghi nhớ thời điểm phát bệnh để thông báo với nhân viên y tế.
