Ngày 23-11, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien tuyên bố Mỹ sẽ không làm lơ tình hình ở Hong Kong dù muốn có một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
Ông O’Brien cũng nói Mỹ gần như sắp đạt được một thỏa thuận “giai đoạn một” với Trung Quốc vào cuối năm nay. Nhưng “trong cùng lúc, chúng tôi sẽ không nhắm mắt làm ngơ những gì xảy ra tại Hong Kong hay những gì xảy ra tại biển Đông hay các nơi khác trên thế giới, những nơi chúng tôi quan ngại về hoạt động của Trung Quốc” – hãng tin Sputnik dẫn lời ông O’Brien nói.
Ông O’Brien nói Mỹ muốn cuộc bầu cử địa phương Hong Kong diễn ra không bạo lực. Mỹ hy vọng sẽ không có một cuộc trấn áp kiểu Thiên An Môn ở Hong Kong, nếu không thì đây sẽ là “điều khủng khiếp”.
Phát ngôn của ông O’Brien đến chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump để mở khả năng ông có thể phủ quyết dự luật Nhân quyền và Dân chủ Hong Kong để không gây cản trở cho tiến trình đàm phán thương mại giữa hai nước. Ông Trump nói rằng ông sát cánh với phong trào biểu tình ở Hong Kong nhưng không thể bỏ qua ưu tiên giải quyết cuộc thương chiến với Trung Quốc, mà hai bên đã “rất gần” đạt được một thỏa thuận.
Thỏa thuận “giai đoạn một” mà Mỹ và Trung Quốc dự kiến sẽ ký vào cuối năm nay đề cập một số vấn đề thương mại chính, như tài sản trí tuệ, dịch vụ tài chính, xuất khẩu nông sản Mỹ.
Biểu tình ở Hong Kong đã kéo dài cả 6 tháng, chưa có dấu hiệu chấm dứt mà còn diễn biến bạo lực hơn. Trung Quốc cho rằng tình hình Hong Kong là kết quả trực tiếp của sự can thiệp từ bên ngoài – trong đó có Mỹ - vào chuyện nội bộ của Trung Quốc.
Mới nhất, ngày 23-11, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị lên án Mỹ là “nguồn cơn lớn nhất gây mất ổn định toàn cầu”. Ông Vương cáo buộc “một số chính trị gia Mỹ đang bôi bẩn Trung Quốc khắp thế giới mà không có cơ sở hay chứng cứ”, “cố gắng hủy hoại nguyên tắc 'một nhà nước, hai chế độ' của Trung Quốc, cũng như sự thịnh vượng và ổn định của Hong Kong”.