Khảo sát tại các chợ trên địa bàn Hà Nội, mận tam hoa, mận hậu có nguồn gốc từ Mộc Châu (Sơn La), Bắc Hà (Lào Cai) đang vào thời điểm cuối vụ, quả to và chín đỏ. Giá mận theo đó cũng tăng cao, dao động từ 50.000-100.000 đồng/kg tùy loại, bởi nguồn cung của hai loại mận này ngày càng khan hiếm.
Nhập 7.200 tấn mận Trung Quốc
Bên cạnh mận hậu, mận tam hoa, thời điểm này tại chợ cũng như trên các tuyến phố còn xuất hiện tràn lan các loại mận xanh (dân buôn gọi là mận cơm đường) và mận đen với giá rất rẻ, chỉ từ 25.000-35.000 đồng/kg, tùy loại. Hai loại mận này được chuộng mua vì nhiều người nghĩ rằng chúng là mận đặc sản Việt Nam. Đáng chú ý, giá 2 loại mận này khá rẻ, chỉ bằng 1/2 hoặc 1/3 giá mận hậu và mận tam hoa.
Thế nhưng, theo tiết lộ của dân buôn chợ đầu mối Long Biên, mận đen và mận cơm đường là mận Trung Quốc, không phải mận Việt Nam. Hai loại mận này thường xuất hiện vào thời điểm cuối vụ của mận tam hoa và mận hậu. Đó cũng là lý do nhiều bà nội trợ thường xuyên mua mận Trung Quốc về ăn mà không hề hay biết, cứ nghĩ mận Việt chưa hết mùa.
 |
Mận cơm đường Trung Quốc đang xuất hiện tràn ngập chợ .
|
Trao đổi với PV, ông Lê Sơn Hà, Trưởng phòng Kiểm dịch thực vật (Cục Bảo vệ thực vật, Bộ NN-PTNT) cho biết, năm 2016, Việt Nam nhập khoảng 9.100 tấn mận Trung Quốc qua các cửa khẩu Lạng Sơn và Lào Cai. Riêng mùa mận năm nay, chúng ta đã nhập khoảng 7.200 tấn mận Trung Quốc các loại.
Trước đó, lãnh đạo của một chi cục kiểm dịch thực vật tại cửa khẩu phía Bắc cũng thừa nhận, mận đặc sản Việt Nam vào thời điểm cuối vụ thì mận Trung Quốc bắt đầu được nhập về nhiều. Cụ thể, từ khoảng tháng 6 đến tháng 8 là thời điểm các loại mận Trung Quốc bắt đầu dội chợ.
Điểm mặt các loại mận Trung Quốc
Dù đã nhập tới 7.200 tấn mận Trung Quốc, nhưng trên thị trường, mận Trung Quốc đều được gắn mác “mận Việt Nam” với những cái tên như “mận Bắc Hà”, “mận Sapa”,... Vậy, làm sao để nhận biết được mận Trung Quốc đang được bán trên thị trường hiện nay?
Theo anh Nguyễn Phi Long, một đầu mối chuyên bỏ sỉ hoa quả tại chợ đầu mối Long Biên, hiện trên thị trường đang bán đầy hai loại mận Trung Quốc sau:
Mận cơm đường: Thường xuất hiện khi mận tam hoa bước vào thời điểm cuối vụ, giá 30.000-35.000 đồng/kg.
Loại mận này có đặc điểm là vào đầu vụ, mận còn xanh ăn sẽ giòn, có vị chua chát, không róc hạt. Bên ngoài vỏ có màu vàng xanh, quả to hơn mận cơm của Việt Nam (mùa mận cơm Việt Nam trước mận tam hoa, tức khoảng tháng 3-4 hàng năm).
Khi mận đường chín quả sẽ chuyển sang màu vàng và điểm vài quả đỏ. Ăn giòn, ngọt, róc hạt. Dân buôn gọi loại mận này là mận cơm đường, bởi khi chín chúng được đánh giá là mận có vị ngọt nhất trong các loại mận.
 |
Mận tím đen Trung Quốc đội lốt mận đen Lào Cai .
|
Mận tím đen: Loại mận này dân buôn hay gọi là mận tím đen hoặc mận trâu vì quả mận to gấp khoảng 4-5 lần quả mận tam hoa. Thường 1kg mận đen được khoảng 7-9 quả.
Đặc điểm nổi bật nhất của loại mận này là cực kỳ đều màu, vỏ khi chín đen xì, còn khi hơi xanh có màu tím bầm. Bổ mận ra sẽ thấy bên trong có màu vàng, nhiều thịt, hạt nhỏ. Khi ăn có vị hơi ngọt, thịt mềm, nhiều quả ăn hơi nhạt, chua (chất lượng không đồng đều). Giá của loại mận này ở mức 25.000-30.000 đồng/kg.
Mận đen này thường được dân buôn gắn mác “mận Sapa” vì khá giống với loại mận đen ở Lào Cai. Nhưng mận đen Lào Cai số lượng rất ít, quả nhỏ bằng nửa hay bằng 1/3 so với loại mận đen Trung Quốc (mận đen Lào Cai quả to tương đương mận tam hoa hay mận hậu).
Anh Long cũng cho biết, ngoài hai mận trên, khoảng hơn một tháng nữa trên thị trường sẽ xuất hiện loại mận đỏ, trọng lượng cũng tương tự như mận tím đen, bên trong thịt màu vàng, ăn có vị ngọt. Dân buôn hay quảng cáo là mận Mỹ và mận máu Lào Cai.
Tuy nhiên, mận máu Lào Cai quả chỉ nhỏ như mận hậu, giờ cũng đang vào mùa chín rộ song số lượng không nhiều, anh Long chia sẻ.