Số 26 (4392) Thứ Năm (26/6/2025) 19 MAI LOAN BẠN ĐỌC Việc lợi dụng giám định pháp y tâm thần để né tránh trách nhiệm hình sự tạo ra kẽ hở nghiêm trọng cho tội phạm nguy hiểm, làm xói mòn niềm tin vào hệ thống giám định tư pháp và công lý. Ngày 25/6, Quốc hội chính thức thông qua Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi), có hiệu lực từ 1/7/2025. Dự án Luật tăng mức phạt tiền tối đa đối với một số vi phạm hành chính. Ở mức quy định phạt đến 30 triệu đồng được áp với vi phạm về bạo lực gia đình... Dự án Luật tăng mức phạt tiền tối đa đối với một số vi phạm hành chính. Cụ thể, quy định phạt đến 30 triệu đồng các vi phạm về: Hôn nhân và gia đình; bình đẳng giới; bạo lực gia đình; lưu trữ; tín ngưỡng, tôn giáo; thi đua, khen thưởng; hành chính tư pháp; dân số; vệ sinh môi trường; thống kê; đối ngoại; khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Phạt đến 100 triệu đồng đối với các vi phạm trong lĩnh vực: Đê điều; khám bệnh, chữa bệnh; mỹ phẩm; dược, trang thiết bị y tế; chăn nuôi; phân bón; quảng cáo; đặt cược và trò chơi có thưởng; quản lý lao động ngoài nước; giao thông hàng hải; hoạt động hàng không dân dụng; quản lý và bảo vệ công trình giao thông; công nghệ thông tin; viễn thông; tần số vô tuyến điện; an ninh mạng; an toàn thông tin mạng; dữ liệu; công nghiệp công nghệ số; xuất bản; in; thương mại; hải quan, thủ tục thuế; kinh doanh xổ số; kinh doanh bảo hiểm; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; quản lý vật liệu nổ; điện lực. Phạt đến 500 triệu đồng đối với các vi phạm trong lĩnh vực: xây dựng; lâm nghiệp; đất đai; quản lý tổng hợp tài nguyên và bảo vệ môi trường biển và hải đảo; kinh doanh bất động sản. Đối với xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản, dự án Luật quy định: Xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500 nghìn đồng đối với cá nhân, 1 triệu đồng đối với tổ chức. Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ phải lập biên bản. Về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo Luật không mở rộng phạm vi áp dụng, mà chỉ đề xuất điều chỉnh rất hạn chế về mức tiền phạt, nhằm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay, khi mặt bằng thu nhập và chi tiêu của người dân đã thay đổi đáng kể so với thời điểm ban hành các quy định trước đây. THIÊN TUẤN Bạo lực gia đình có thể bị phạt 30 triệu đồng Công an TP Hà Nội vừa triệt phá vụ án Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; Tàng trữ trái phép chất ma túy, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Môi giới hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ đặc biệt nghiêm trọng xảy ra tại Viện Pháp y Tâm thần Trung ương. Tội nhận hối lộ, hình phạt cao nhất là tử hình 40 đối tượng đã bị khởi tố trong đó có 36 đối tượng là lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y Tâm thần Trung ương, 2 bị can là bệnh nhân đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc. Đặc biệt có bị can là Viện trưởng, Phó Viện trưởng, Trưởng các khoa, phòng ban chức năng của Viện pháp y tâm thần Trung ương và Viện pháp y tâm thần Biên Hòa. Điều đáng lo ngại là một số đối tượng này có dấu hiệu móc nối, cấu kết với cán bộ, nhân viên Viện Pháp y tâm thần Trung ương để “chạy” kết luận giám định tâm thần theo hướng không bị bệnh nhưng vẫn được kết luận là bị tâm thần, qua đó lách luật, tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đây là hành vi hết sức nghiêm trọng, không chỉ vi phạm pháp luật hình sự mà còn làm xói mòn niềm tin vào hệ thống giám định tư pháp và công lý. Dưới góc độ pháp lý, đối với hành vi của các cán bộ, nhân viên Viện Pháp y tâm thần nhận hối lộ để cố ý đưa ra kết luận sai sự thật, người thực hiện sẽ bị xử lý về Tội nhận hối lộ theo Điều 354 Bộ luật Hình sự. Theo đó, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm, có thể bị phạt tiền từ Hình minh họa 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Trường hợp cán bộ Viện Pháp y tâm thần không trực tiếp thực hiện giám định, nhưng lợi dụng chức vụ để tác động, chi phối các giám định viên để đưa ra kết luận giám định sai sự thật sẽ có thể bị truy cứu theo Điều 356 Bộ luật Hình sự về Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Theo quy định tại Điều này thì người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại khác đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 15 năm. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Làm suy giảm hiệu lực của pháp luật hình sự Ngoài ra, các đối tượng phạm tội đã tìm cách “chạy” bệnh án tâm thần để được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh thay vì bị truy tố cũng không thể thoát tội. Những người này có thể bị xử lý về tội Đưa hối lộ theo quy định tại Điều 364 Bộ luật Hình sự với hình phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến mức phạt tù cao nhất là 20 năm. Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng. Mặt khác, ngoài hành vi đưa và nhận hối lộ, trong vụ án này còn xuất hiện vai trò trung gian – “cò” giám định, những người môi giới hối lộ giữa thân nhân người phạm tội và cán bộ giám định pháp y. Hành vi này cũng là hành vi phạm tội độc lập và sẽ bị xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật tại Điều 365 Bộ luật Hình sự về Tội mối giới hối lộ. Người nào môi giới hối lộ mà của hối lộ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 15 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng. Việc lợi dụng giám định pháp y tâm thần để né tránh trách nhiệm hình sự là thủ đoạn tinh vi, có tổ chức, thể hiện sự coi thường pháp luật và mang tính chất đặc biệt nguy hiểm. Hành vi này không chỉ làm suy giảm hiệu lực của pháp luật hình sự mà còn tạo ra kẽ hở nghiêm trọng cho tội phạm nguy hiểm tiếp tục tồn tại ngoài vòng kiểm soát, đe dọa đến an ninh, trật tự và an toàn xã hội. Không dừng lại ở việc vi phạm pháp luật, các hành vi "chạy" bệnh án tâm thần còn gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho hoạt động điều tra, truy tố và xét xử làm sai lệch bản chất vụ án, cản trở tiến trình thực thi công lý. Đây là loại hành vi có tổ chức, có sự tiếp tay từ nhiều phía, liên quan đến nhiều đối tượng, nhiều tội danh và gây ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của cả hệ thống tư pháp. Vì vậy, hành vi “chạy” bệnh án để làm sai lệch kết luận giám định tâm thần nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự dù với bất kỳ hình thức nào cũng cần phải xử lý nghiêm khắc, triệt để và không có vùng cấm nhằm răn đe, phòng ngừa chung, đồng thời giữ vững tính nghiêm minh của pháp luật và củng cố niềm tin của nhân dân vào công lý. Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội) Các bị can tại cơ quan Công an. Chạy kết luận giám định tâm thần... kẽ hở nguy hiểm
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==