Số 26 (4392) Thứ Năm (26/6/2025) TIÊU DÙNG 12 Chỉ một cú click mua hàng, người tiêu dùng có thể vô tình trao cả “kho dữ liệu cá nhân” cho kẻ gian. Nguy cơ lộ lọt thông tin khi mua sắm trực tuyến đang trở nên đáng báo động hơn bao giờ hết. Nguy cơ rình rập sau mỗi cú click Với sự phát triển của công nghệ mua sắm online thì việc mua một món đồ trên nền tảng mạng xã hội đã không còn là vấn đề khó đối với nhiều người. Người dùng mạng có thể ngồi tại nhà, thông qua vài thao tác trên máy tính hoặc các thiết bị di động thông minh là có thể đặt những món đồ yêu thích của mình và chỉ trong vài giờ, hàng sẽ được giao tận tay người tiêu dùng, từ nhu yếu phẩm đến các món hàng đắt tiền. Thế nhưng, đằng sau sự “nhanh - gọn - lẹ” ấy là nguy cơ bị đánh cắp thông tin cá nhân một cách tinh vi và nguy hiểm. Nhiều người tiêu dùng cho rằng, chỉ vài giờ sau khi đặt hàng trực tuyến, họ đã nhận được cuộc gọi từ người tự xưng là “shipper”, cung cấp chính xác thông tin tên, địa chỉ, món hàng và số tiền phải thanh toán. Đối tượng còn yêu cầu chuyển khoản trước một phần tiền với lý do xác nhận đơn hàng. Điển hình là trường hợp của chị H. (trú tại Long Biên, Hà Nội) trình báo Công an về việc bị lừa đảo hơn 900 triệu đồng. Ngày 06/05/2025, chị nhận cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng, thông báo có đơn cần thanh toán. Tin tưởng, chị H. chuyển tiền. Sau đó, đối tượng tiếp tục gọi lại, nói chị chuyển nhầm và gửi mã QR để “hoàn tiền” và “hủy thẻ hội viên”. Do mất cảnh giác, chị H. quét mã theo hướng dẫn và bị trừ 2 triệu đồng. Những lần sau đó, chị tiếp tục quét mã qua nhiều tài khoản khác theo chỉ dẫn và liên tục mất thêm tiền, với lời hứa sẽ được hoàn lại toàn bộ. Tổng cộng, chị H. đã chuyển hơn 900 triệu đồng trước khi phát hiện bị lừa và đến cơ quan công an trình báo. Một số trường hợp khác, nạn nhân bị các chương trình quảng cáo hành hạ hoặc thông báo “trúng thưởng” không có thật, tất cả đều dựa trên thông tin đơn hàng đã bị lộ. “Sau khi đặt hàng một đôi giày qua một shop lạ, tôi liên tục nhận được cuộc gọi quảng cáo bất động sản, cho vay tiêu dùng. Không hiểu tại sao thông tin lại bị lộ nhanh đến vậy”, chị P.A (trú tại quận Bình Thạnh, TP HCM) bức xúc chia sẻ. “Có lần tôi mua hàng xong, vài ngày sau lại nhận được email thông báo “trúng thưởng đơn hàng đang chờ thanh toán”, Bên cạnh đặc sản tỷ đô sầu riêng rớt giá thời gian qua, nhiều loại trái cây như: cam sành, mít Thái… cũng rơi vào tình cảnh được mùa rớt giá. Ông Nguyễn Văn Bảy (xã Mỹ Thạnh Trung, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) cho hay, cam đang vào vụ thu hoạch rộ nhưng tiêu thụ rất chậm. Giá bán tại vườn hiện chỉ từ 3.000 – 4.000 đồng/kg, trong khi mức giá phải đạt gần 10.000 đồng/kg thì người trồng mới có lãi. Tại Tiền Giang, giá mít Thái cũng rơi xuống mức thấp kỷ lục – chỉ từ 500 đến 2.000 đồng/kg tại vườn. Theo người trồng, mức giá này không đủ bù chi phí, trong khi để có lãi, giá bán cần ít nhất 10.000 đồng/kg. Theo các nhà vườn, giá trái cây giảm sâu do nguồn cung tăng mạnh, trong khi đầu ra xuất khẩu gặp khó, tiêu thụ chậm. Điều này khiến lượng lớn trái cây đổ dồn vào thị trường nội địa, gây áp lực lớn lên khâu tiêu thụ và kéo giá xuống thấp. THIÊN BẢO Nhiều loại trái cây rớt giá mạnh THIÊN BẢO Giá bán cam sành tại vườn hiện chỉ từ 3.000 – 4.000 đồng/kg địa chỉ, số điện thoại, thông tin thẻ ngân hàng... rất dễ bị khai thác nếu hệ thống tồn tại lỗ hổng bảo mật. “Dữ liệu người dùng có thể bị tin tặc đánh cắp thông qua các kỹ thuật như tấn công SQL injection, phishing (giả mạo), hoặc tấn công trung gian (man-in-themiddle) nếu website không có mã hóa”, ông Đức cho biết. Không chỉ vậy, người tiêu dùng còn có nguy cơ trở thành nạn nhân của các hình thức lừa đảo tinh vi như giả danh nhân viên giao hàng, gửi mã QR để “hoàn tiền”, hay gửi tin nhắn giả mạo ngân hàng để đánh cắp thông tin đăng nhập. Bà Lê Hoàng Uyên, cố vấn pháp lý về dữ liệu cá nhân cho rằng, nhiều người dùng chưa ý thức được quyền và trách nhiệm khi cung cấp thông tin cá nhân trên môi trường số. Người dùng thường không đọc kỹ điều khoản sử dụng trước khi đồng ý cung cấp dữ liệu. Trong khi đó, việc thu thập và chia sẻ dữ liệu của một số nền tảng chưa thật sự minh bạch, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo ông Trần Văn Lực, giảng viên ngành công nghệ thông tin tại một trường đại học ở TP HCM, một khi dữ liệu cá nhân bị rò rỉ lên mạng, gần như không thể kiểm soát được việc phát tán hoặc mua bán lại. “Có những hồ sơ dữ liệu người dùng bị rao bán trên các diễn đàn chợ đen với giá chỉ vài nghìn đồng. Hệ lụy có thể kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng đến cả tài chính và danh tiếng cá nhân”, ông Lực cảnh báo. Trước thực trạng đó, các chuyên gia khuyến nghị người tiêu dùng cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi giao dịch trực tuyến: Chỉ mua sắm tại các sàn thương mại điện tử uy tín, có chứng chỉ bảo mật (HTTPS); Không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin thẻ qua các đường link không rõ nguồn gốc; Kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) cho các tài khoản thanh toán, email, mạng xã hội; Không lưu trữ thông tin thẻ ngân hàng trên các nền tảng mua sắm, trừ khi thực sự cần thiết; Thường xuyên thay đổi mật khẩu và sử dụng mật khẩu mạnh, không trùng lặp giữa các tài khoản; Đọc kỹ các điều khoản bảo mật và chính sách thu thập dữ liệu trước khi đồng ý. Đối với các doanh nghiệp, việc đầu tư vào hạ tầng bảo mật, nâng cao năng lực bảo vệ dữ liệu người tiêu dùng và tuân thủ quy định pháp luật là điều bắt buộc trong quá trình chuyển đổi số. Mua sắm online chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi người dùng cảm thấy an tâm và được bảo vệ. Để làm được điều đó, cần sự phối hợp đồng bộ giữa người tiêu dùng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc nâng cao nhận thức, cải thiện hệ thống bảo mật, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến dữ liệu cá nhân. dù tôi không hề đặt thêm gì. Hóa ra đó là email giả mạo để lừa lấy thông tin tài khoản”, anh H.T (trú tại TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) kể lại. Mua sắm online an toàn nhờ chủ động phòng ngừa Theo ông Nguyễn Minh Đức, chuyên gia an ninh mạng, nhiều website bán hàng nhỏ lẻ hiện nay không được trang bị hệ thống mã hóa dữ liệu. Người dùng khi nhập thông tin cá nhân như họ tên, Cảnh báo nguy cơ lộ lọt thông tin đơn hàng khi mua sắm trực tuyến. NGUỒN: CÔNG AN TP HÀ NỘI Người tiêu dùng cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi giao dịch trực tuyến. Ảnh minh họa Mua hàng online... tiện một phút, lộ dữ liệu cả đời
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==