Phóng viên của BBC tại Thái Lan Nanchanok Wongsamuth đã đưa ra các báo cáo về thực trạng của các làng quê bị tàn phá bởi nghiện ma túy. Theo chính quyền Thái Lan, ba tỉnh Pattani, Yala và Narathiwat có tỷ lệ nghiện ma túy cao nhất. Ước tính cứ 5 thanh niên lại có 1 là người nghiện và kratom là loại ma túy phổ biến nhất.
Trong một căn lều bằng gỗ nhỏ giữa vườn cao su ở tỉnh Narathiwat, Fadel, 28 tuổi và bạn bè của anh thường dùng một loại thuốc được gọi là kratom. Loại thuốc này còn có tên gọi khác là "4X100" ở Thái Lan, kratom chứa bốn thành phần chính: lá của một cây trồng địa phương được gọi là kratom, xi rô ho, Coca-Cola và nước đá. Nó được bán với giá khoảng 100 Baht Thái Lan (khoảng 70.000 đồng) cho mỗi liều.
Fadel chia sẻ với BBC tại túp lều, nơi mà các lon Coca-Cola vẫn đang nằm lăn lóc trên sàn nhà. "Trước đây chúng tôi có thể tự chế. Nhưng bây giờ chúng tôi đã phải mua mới đủ để thỏa mãn cơn nghiện.”
 |
| Căn chòi thô sơ nơi Fadel và bạn bè chơi ma túy kratom. |
Fadel đã nghiện loại ma túy này trong 11 năm. Ngoài ra, gã còn dùng các loại ma túy dạng đá và các chất kích thích có thành phần methamphetamine và caffeine bán khoảng 70.000 đồng/viên.
Hiện tại gã cứ hai ngày là lại sử dụng thuốc lắc (ya ba pills) và dùng kratom ba lần mỗi tuần khi cảm thấy mệt mỏi với công việc cạo mủ cao su. Đôi khi anh ta lại ăn cắp các hạt trầu khô của dân làng để bán, phục vụ cho việc hút chích.
 |
| Fadel dùng những thứ này để nấu ma túy nhưng bây giờ anh phải mua thêm để thỏa mãn cơn nghiện. |
Fadel là một trong khoảng 80.000 đến 100.000 người sử dụng ma túy ở các tỉnh phía Nam của Thái Lan, chiếm khoảng 5% dân số và chủ yếu là người Hồi giáo. Hầu hết những người nghiên này đều ở độ tuổi rất trẻ từ 14 đến 30.
Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy hơn 80% số người sống ở các tỉnh này cảm thấy rằng ma túy là vấn đề bức xúc cần giải quyết nhất của họ. Dân chúng rất mong muốn chính phủ giải quyết vấn nạn này càng nhanh càng tốt.
Dân làng bức xúc chia sẻ với BBC Thái Lan rằng tình trạng ăn cắp ở đây đang hoành hành phổ biến. Những con nghiện ma túy đang tìm mọi cách để kiếm tiền.
Samart Lakatap, một viên chức chính quyền tại tỉnh Narathiwat, cho biết: "Hầu hết mọi người ở đây đều là nông dân. Có nhiều thứ bị trộm khi mọi người ngủ và nhiều ruộng đồng bị bỏ bê không ai lao động.”
"Vấn đề không chỉ ở các con nghiện, người mua ma túy - những kẻ cung cấp cũng là mối nguy hại”.
80% ly hôn do ma túy
Làn sóng nghiện ngập tác động sâu sắc đến các cộng đồng và quan hệ hàng xóm láng giềng ở làng quê Nam Thái Lan.
Trước đây, việc xung đột tín ngưỡng đã từng là nguyên nhân hàng đầu gây ra ly hôn giữa những người Hồi giáo ở tỉnh Pattani phía nam Thái Lan. Nhưng giờ đây “nghiện ma túy” trở thành lý do phổ biến hơn cả khiến nhiều gia đình tan vỡ. Điều này đã trở thành một nỗi ám ảnh đối với người dân nơi đây.
Ahama Hayeedermee, thư ký của Hội đồng Hồi giáo Pattani, nói: "Ngày nay, một khi có một người đàn ông đến nhà cầu hôn, câu hỏi đầu tiên mà ông bố sẽ hỏi con gái là bạn trai của con có dùng bất cứ loại ma túy nào không?”
. Năm ngoái, hội đồng nhân dân đã nhận được 525 hồ sơ xin ly hôn, trong đó 80% là do ma túy. Chính quyền đã cố gắng hòa giải, nhưng hầu hết các khiếu nại đều kết thúc bằng ly dị, vì gần như tất cả các ông chồng đều không tham dự phiên hòa giải.
Tại một ngôi làng tại quận Marue Botok, thuộc tỉnh Narathiwat, một người đàn ông địa phương tên là Ismail đã chia sẻ với BBC rằng con trai Zabar của ông đã kết hôn năm ngoái. Bốn tháng sau, vợ của Zabar chia tay anh, sau khi mẹ cô ấy phát hiện Zabar là một người nghiện ma túy.
Ông Ismail cho biết Zabar bắt đầu hít hóa chất pha loãng sơn vào năm chín tuổi, sau đó nghiện cần sa và cuối cùng là ma túy. Anh ta bỏ học sau khi học xong lớp hai và được đưa đến trung tâm giam giữ vị thành niên trong hai năm ở tuổi 16.
Ông Hayeedermee nói rằng nghiện ngập nghiện bắt đầu trở thành một vấn đề nghiêm trọng từ năm 2012, và ông ước tính rằng gần 90% các làng ở Pattani có người sử dụng ma túy, chủ yếu là thanh thiếu niên.
'Con đường mới'
Quân đội Thái Lan đang tìm cách mới để giải quyết triệt để vấn nạn này, trong đó có thể kể đến các biện pháp nâng cao nhận thức của người dân thông qua hệ thống giáo dục.
Tại trung tâm đào tạo về phòng chống ma tuý của ISOC ở huyện Yarang của Pattani, có khoảng 145 người đang tham gia bao gồm dân làng, trưởng thôn, những người đã từng sử dụng ma túy và hộ kinh doanh đang sinh hoạt cùng cam kết tuyên thệ đấu tranh chống lại vấn nạn này.
"Hãy làm bất cứ điều gì bạn có thể để giúp thế hệ con em chúng ta không bị dính vào ma túy", giám đốc của trung tâm, Col Suwan, phát biểu trước đám đông. Nhóm đang tham gia dự án Yalannanbaru, có nghĩa là "Con đường mới" trong tiếng Mã Lai.
 |
Các tình nguyện viên của dự án Yalannanbaru.
|
Dự án Yalannanbaru bắt đầu từ năm 2007 để giáo dục những người trẻ trong diện có nguy cơ nghiện ma túy. Vào năm 2015, các tình nguyện viên của họ bắt đầu được tự do tiếp cận với các hộ dân trong làng mà không cần phải xin phép chính quyền như trước.
Hiện tại dự án có 2.512 tình nguyện viên tại 352 làng. Trong năm tới dự kiến dự án sẽ đạt 20.750 tình nguyện viên tại 2.075 làng.
Col Suwan nói: "Các biện pháp mạnh rất ít có tác dụng, không thể mạnh tay bắt con nghiện cai thuốc vì họ đã hoàn toàn phụ thuộc vào. Ngoài ra, chính phủ gặp rất nhiều khó khăn trong công tác tiếp cận được với người sử dụng ma túy.”
Ladda Ningoh từ tổ chức phi chính phủ Ozone Foundation cho biết chính phủ cũng đang cố gắng giải quyết các vấn đề về ma túy bằng cách tạo ra việc làm. Nhưng điều này cũng gặp phải rất nhiều trở ngại.
“Mang tới cho các con nghiện một công việc mới để thuyết phục họ rằng dự án này có nhiều người tham gia thành công không hề là một việc đơn giản. Đôi khi bạn có những người trước nay chỉ trồng cây cao su, nay họ phải học cách trở thành thợ cắt tóc chỉ để đạt được mục đích của chính phủ" cô ấy nói.
Cô nói thêm rằng những nỗ lực của các trưởng thôn cũng gây ra xung đột trong cộng đồng.
'Chúng tôi không nói chuyện về nó'
Một số làng đã tự đứng lên và đưa ra những biện pháp để giải quyết vấn nạn ma túy.
Sử dụng ma túy được coi là tội lỗi lớn trong Hồi giáo. Một số nơi đã tự đặt ra các luật lệ cho làng được gọi là luật "hukum pakat". Chẳng hạn như luật các nhà lãnh đạo tôn giáo không cho những con nghiện ma túy tham gia hoạt động.
Tại làng Ban Uyib, kim loại phế liệu, dây điện, nồi hơi và thậm chí các hạt trầu, dừa, chuối, cao su phế liệu đã bị đánh cắp hàng ngày.
Điều này đã dẫn đến việc, dân làng xây dựng nên các quy tắc mà cả người mua và người bán thuốc sẽ bị phạt tiền, bị bắt lên báo cáo với cảnh sát. Các quy tắc có hiệu lực từ tháng ba đã được in trên một bảng tin và đặt tại nhà thờ Hồi giáo.
Rosalee Hajiteh, trưởng làng Ban Uyib, tuyên bố rằng các hành vi trộm cắp đã dừng lại. Nhưng nhiều nơi khác trên cả nước vẫn đang phải vật lộn với ma túy.
"Tôi đã từng nói với trưởng làng rằng người dân ở đây đều bức xúc với những con nghiện. Nhưng không có một động thái nào từ chính quyền cả", Ismail, người dân làng Marue Botok chia sẻ.
(Tên của người dân trong câu chuyện này đã được thay đổi để bảo vệ danh tính của họ)