Sửa sách giáo khoa tiếng Việt 1: Phụ huynh lại tốn tiền mua mới?

Trước phản ánh của dư luận và nhiều phụ huynh về SGK Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều, có một số nội dung chưa phù hợp, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã yêu cầu Hội đồng quốc gia thẩm định SGK môn Tiếng Việt lớp 1 rà soát, báo cáo trước ngày 17/10/2020.

Mới đây, thông tin từ Bộ GD&ĐT cho biết, thực hiện yêu cầu của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Hội đồng thẩm định quốc gia đã tổ chức rà soát, làm việc với tác giả SGK môn Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều. Trên tinh thần cầu thị, trách nhiệm, Hội đồng thẩm định và tác giả đã thống nhất tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý để chỉnh sửa SGK cho phù hợp hơn.

Theo đó, sẽ chỉnh sửa, bổ sung ngữ liệu để giáo viên có thể thay thế một số đoạn/bài đọc cho phù hợp hơn với học sinh lớp 1 như bài: "Cua, cò và đàn cá" trang 115, bài "Hai con ngựa" trang 157, bài "Lừa, thỏ và cọp" trang 163,…Thay thế một số từ ngữ khó hiểu, ít dùng như từ "nhá", "nom", "quà… quà", "chén",…

Hội đồng thẩm định cũng đề nghị tác giả khi chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài "đa nghĩa", nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng Văn học Việt Nam.

Bộ GD&ĐT yêu cầu nhà xuất bản và tác giả xây dựng phương án chỉnh sửa, hiệu đính, gửi Hội đồng thẩm định để thẩm định, báo cáo Bộ trưởng xem xét phê duyệt nội dung chỉnh sửa trước ngày 15/11.

Dư luận đặt câu hỏi về quy trình chỉnh sửa sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, việc sửa sách sẽ cập nhật ở lớp 1 đang học hay sang năm, phụ huynh học sinh sẽ phải mua sách mới hay có phương án thu hồi, hỗ trợ?

Trao đổi với PV Kiến Thức, luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, việc chỉnh sửa sách giáo khoa mới được quy định tại Điều 9 Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT, ban hành 22/12/2017 của Bộ GD&ĐT.

Theo đó, trong quá trình sử dụng, sách giáo khoa có thể được chỉnh sửa. Quy trình chỉnh sửa sách giáo khoa thực hiện như quy trình biên soạn sách giáo khoa, trừ quy định về thực nghiệm sách giáo khoa. Bộ trưởng GD&ĐT quyết định trường hợp phải tổ chức thực nghiệm sách giáo khoa chỉnh sửa.

Như vậy, sau khi Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa Tiếng Việt và nhóm tác giả sách Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh diều thống nhất tiếp thu ý kiến về "sạn" trong sách, cuốn sách này sẽ được chỉnh sửa theo quy trình trên.

Trường hợp này, nhóm tác giả tiến hành chỉnh sửa, bổ sung ngữ liệu để giáo viên có thể thay thế một số đoạn, bài đọc từng bị phản ánh có nội dung không phù hợp như Cua, cò và đàn cá; Hai con ngựa; Lừa, thỏ và cọp. Họ cũng soạn những từ thông dụng hơn để thay thế cho các từ "nhá", "nom", "quà… quà", "chén"...

Nhóm tác giả sẽ gửi bản chỉnh sửa đến NXB ĐH Sư phạm TP.HCM - đơn vị xuất bản cuốn sách. Tiếp đó, NXB tổ chức biên tập. Bộ GD&ĐT tổ chức thẩm định. Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa môn Tiếng Việt tiến hành thẩm định theo quy định.

Hội đồng này gồm các nhà khoa học, nhà giáo dục, nhà quản lý giáo dục có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện các tổ chức có liên quan. Trong đó, ít nhất 1/3 tổng số thành viên là nhà giáo đang giảng dạy môn học, hoạt động giáo dục ở cấp học tương ứng. Số lượng thành viên hội đồng là số lẻ, tối thiểu 7 người.

Sau đó, NXB ĐH Sư phạm TP.HCM phối hợp nhóm tác giả sách Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh diều hoàn thiện phần chỉnh sửa dựa trên góp ý của hội đồng thẩm định. Cuối cùng, Bộ trưởng GD&ĐT phê duyệt phần chỉnh sửa, cho phép sử dụng.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho rằng, việc chỉnh sửa lại một số nội dung chưa phù hợp trong SGK Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều là điều cần thiết.

“SGK Tiếng Việt lớp 1 của bộ sách Cánh Diều là một trong 5 bộ sách được các tỉnh, thành phố lựa chọn và được Bộ GD&ĐT đồng ý. Tuy nhiên, việc lựa chọn nhưng cũng phải nghiên cứu cho phù hợp. Hội đồng quốc gia thẩm định SGK môn Tiếng Việt lớp 1 đã chọn 5 bộ sách trong đó có bộ sách này thì Hội đồng phải thật sự sáng suốt, có kinh nghiệm thực tiễn. Đây là năm đầu tiên chúng ta chọn sách giáo khoa của lớp 1 nên cần phải rút kinh nghiệm sâu sắc khi có nội dung được phản ánh là không phù hợp” – Đại biểu Phạm Văn Hòa nêu ý kiến.

Đại biểu Hòa cho rằng, việc thẩm định chỉnh sửa sách giáo khoa phải xã hội hóa chứ không phải lấy từ ngân sách. Bộ GD&ĐT cần nghiên cứu xem xét.

Trao đổi với PV Kiến Thức, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, các bộ sách lớp 1 mới (trong đó có bộ sách Cánh Diều) đều đã được Hội đồng thẩm định do Bộ GD&ĐT thành lập tiếp thu, nghiên cứu. Bây giờ khi phát hiện ra sai sót chỗ này, chỗ kia thì vấn đề quan trọng là cách xử lý. Đối với giáo dục, cái gì chưa được thì có thể khắc phục bằng cách là có văn bản và sửa đổi những chỗ sai đó.

Theo PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, trường hợp kết quả rà soát cho thấy cần chỉnh sửa một số nội dung không phù hợp trong SGK Tiếng Việt lớp 1 phụ huynh cũng không cần phải mua sách mới.

“Nếu một số nội dung trong sách cần chỉnh sửa sẽ in một phụ lục nhỏ đính kèm. Trường hợp toàn bộ cuốn sách không được dùng mà phải bỏ đi thì mới tính việc này. Tuy nhiên, đây không phải chỉnh sửa toàn bộ sách mà sẽ có phụ lục phần chỉnh sửa một số bài tập đính kèm và hướng dẫn giáo viên khi dạy đến nội dung đó sẽ không dạy theo sách giáo khoa mà sẽ theo tài liệu đã chỉnh sửa đính kèm” - PGS.TS Trần Xuân Nhĩ cho biết.