“Hiệu ứng Snowden” trong quan hệ Trung-Mỹ

Người dân Hong Kong biểu tình ủng hộ "người hùng" Snowden và kêu gọi chính phủ không dẫn độ cựu nhân viên CIA về nước theo yêu cầu của Mỹ.

Trung Quốc, không phải là quốc gia có truyền thống bảo vệ và ủng hộ những “kẻ lộ mật”, tố cáo nhà nước và chính quyền. Bản thân Mỹ, rõ ràng cũng không phải quốc gia bảo vệ tự do internet. Đó chính xác là những gì mà Edward Snowden - một người Mỹ trẻ tiết lộ chương trình do thám chống lại công dân trong nước và thậm chí, cả phần còn lại của thế giới của Cục An ninh Quốc gia Mỹ – phơi bày.

Trong khi Mỹ gọi Snowden "kẻ phản bội”, là “gián điệp cho Bắc Kinh” thì các phương tiện truyền thông Trung Quốc lại tung hô anh ta là một "anh hùng". Dù vậy, theo giáo sư cao cấp C. Raja Mohan, dù là “gián điệp” hay chỉ đơn thuần là một "thằng ngốc hữu ích" trong cuộc chiến tranh mạng giữa Bắc Kinh và Washington, Snowden vẫn là nhân tố làm phức tạp và trầm trọng thêm những vấn đề tranh cãi về mạng giữa 2 nước nói riêng và giữa các cường quốc nói chung.

Dòng chảy thông tin đang ngày càng mở rộng trong không gian mạng và quyết tâm của các quốc gia trong việc thu thập, xử lý và khai thách chúng đã đặt ra những câu hỏi mới về tình trạng căng thẳng truyền thống giữa tự do và an ninh của các quốc gia.

Trong suốt thời gian gần đây, Mỹ liên tục cáo buộc, lên án Trung Quốc là “kẻ đánh cắp thông tin” từ Mỹ trong lĩnh vực không gian mạng. Các cáo buộc bao gồm việc tin tặc Trung Quốc đã xâm nhập vào hệ thống mạng và đánh cắp bí mật của các tập đoàn lớn của Mỹ, tấn công hệ thống mạng chủ của nước này và thậm chí, các tổ chức quốc phòng phương Tây..

Những “cái loa” của chính quyền Mỹ như New York Times và Washington Post đã liên tục đả kích và lên án quyết liệt về cuộc “chiến tranh mạng” nhắm vào các mục tiêu quan trọng và nhạy cảm nhất của Mỹ từ Trung Quốc.

Đáp lại, Bắc Kinh tố cáo ngược Mỹ tung ra chương trình do thám mạng còn lớn hơn Trung Quốc. Rõ ràng, dù là vô tình hay cố ý, với việc tiết lộ chương trình do thám thông tin người dùng Internet và điện thoại di động bất hợp pháp của chính phủ Mỹ, Snowden giúp Bắc Kinh củng cố quan điểm của họ.

Trung, Mỹ liên tục tố nhau tấn công mạng, ăn cắp thông tin mật của nhau.

"Tự do Internet" là khẩu hiệu lớn đối với Mỹ khi nước này cáo buộc Trung Quốc và Nga kiểm soát không gian mạng để trấn áp và hạn chế quyền tự do cá nhân. Tuy nhiên, sau vụ Snowden, Bắc Kinh và Moscow có cơ hội tuyệt vời để chống lại Mỹ. Bên cạnh đó, vụ bê bối cũng rõ ràng phơi bày “phẩm hạnh” của hai cường quốc: Mỹ và Trung Quốc.

Dù vậy, vụ bê bối Snowden phản ánh hậu quả của “trò chơi quyền lực” trong không gian mạng giữa Mỹ và Trung Quốc, cường quốc số 1 và số 2 trên thế giới .

Cả hai cường quốc này đang đầu tư ồ ạt để xây dựng các năng lực mạng bao gồm cả phòng thủ lẫn tấn công đồng thời nhận ra vai trò trọng yếu của không gian mạng đối với cuộc chiến trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị và quân sự trong tương lai.

Một minh chứng là, tại Hội nghị thượng đỉnh California chính thức giữa Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào đầu tháng này, hai nhà lãnh đạo tập trung thảo luận sâu về các vấn đề an ninh mạng.