Ngõ nhỏ được coi là một “đặc sản” của phố cổ Hà Nội, nếu chỉ nhìn bằng mắt thường ít ai nhận ra sự tồn tại kỳ lạ của những con ngõ này. Vừa chật hẹp, ẩm mốc, vừa tối và sâu hun hút nhưng đây lại là con đường duy nhất dẫn vào những khu nhà nghìn tỷ ở trung tâm phố cổ.
Ngõ nhỏ ở Hà Nội được hình thành cách đây hàng chục năm, khi các hộ gia đình ở phố cổ thực hiện quá trình chia cắt đất đai. Lâu dần, đây trở thành một trong những điểm đặc trưng mỗi khi nhắc tới “36 phố phường” của thủ đô. Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, ít ai biết tới sự tồn tại kỳ lạ của những con ngõ này bởi nó nằm ẩn mình bên cạnh các căn nhà cổ hoặc các cửa hàng ở mặt đường lớn khang trang.
Hàng Chiếu; hàng Ngang; Ngõ Gạch; Lò Sũ… là những con phố chỉ cần nhắc tên người ta đã nghĩ ngay đến những con ngõ siêu nhỏ với chiều ngang chưa đầy 1 mét. Ở đây, người dân chấp nhận cuộc sống quanh năm không thấy mặt trời thậm chí tiềm ẩn nhiều nỗi lo với tử thần vì hệ thống điện lưới chẳng chịt và những bức tường chỉ chờ một lý do để… đổ.
Nhưng, đằng sau những lối đi nhỏ, tối om và sâu hun hun lại mở ra một thế giới khác – thế giới của một khu đất được mệnh danh là đất “kim cương” của Hà Nội, nơi sở hữu những căn nhà hàng nghìn tỷ.
Ngõ nhỏ được hình thành khi các hộ dân ở phố cổ thực hiện quá trình chia cắt đất đai. Phần đất mặt đường được giữ lại với diện tích rộng để cho thuê, phần lòng nhà được chia thành những căn nhỏ khác nhau để bán cho nhiều hộ. Ngõ nhỏ trở thành lối đi duy nhất dẫn vào nơi ở của các hộ này, mọi người có thể đi lại tự do mà không ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh phía trước.
Những con ngõ nhỏ xuất hiện ở hầu hết các tuyến phố thuộc khu vực phố Cổ Hà Nội, trong đó đặc biệt phố Hàng Buồm, chỉ kéo dài khoảng 300m nhưng có hàng chục ngõ nhỏ, chiều ngang từ 50cm đến 1m.
Bên trong những con ngõ này là một hệ sinh thái nhà ở vô cùng phức tạp. Đây được cho là khu đất “kim cương” của thủ đô khi nằm chính giữa trung tâm phố cổ.
Mỗi m2 đất lên đến 500 triệu – 1 tỷ đồng. Đất phố cổ Hà Nội được so sánh ngang với giá đất ở các thành phố như Paris (Pháp) hay Tokyo (Nhật Bản).
Mọi vị trí, ngóc ngách đều được tận dụng một cách tối đa để “hái ra tiền”.
Ngõ nhỏ không chỉ là lối đi mà còn là nơi kinh doanh đủ loại hình khác nhau như: Khách sạn, homestay, buôn bán lẻ các mặt hàng quần áo, đồ gia dụng, trang sức…
Một con ngõ trên phố Hàng Buồm, sâu khoảng 200m, ngang chưa tới 1m chỉ vừa 1 người đi, người di chuyển qua đây phải dùng đèn pin mới có thể nhìn đường. Tuy vậy, ít ai biết bên trong ngõ này là nơi ở của 12 hộ dân.
Đất trong ngõ được chia thành nhiều mảnh nhỏ khác nhau, kết cấu không đồng bộ. Phần lớn nhà dân ở đây đều có diện tích rất nhỏ.
Một căn nhà trong ngõ nhỏ ở phố Hàng Bông có tổng diện tích khoảng 16m2. Cô Nguyễn Ngọc Ánh – Chủ căn nhà đã cho cải tạo nhiều lần, chia thành 2 gác xép nhỏ nhưng đến nay tình trạng nhà vẫn xập xệ, cuộc sống sinh hoạt vô cùng khó khăn.
Theo cô Ánh, căn nhà 16m2 của cô được định giá khoảng 110 – 150 triệu đồng/m2. Tuy nhiên đã nhiều năm nay, cô ráo riết tìm người mua nhưng vẫn chưa bán được.
Tình trạng của gia đình cô Ánh cũng là nghịch cảnh chung của nhiều hộ dân sống trong các con ngõ nhỏ ở Hà Nội. Đất ở đây tuy được định giá cao, dân được coi là sống trên hũ vàng nhưng thực tế bất động sản đóng băng, nhiều năm chưa ai tìm được chủ mới.