Triệt sản là biện pháp ngăn ngừa có thai. Nếu như hiệu quả tránh thai của triệt sản nữ là khoảng hơn 99% thì hiệu quả khi triệt sản nam gần như tuyệt đối.
Bác sĩ Nguyễn Đình Liên, Trưởng Khoa Phẫu thuật Thận - Tiết niệu và Nam học, Bệnh viện E cho biết, đối tượng nam giới có nhu cầu tư vấn triệt sản thường là những người đã đủ con, không muốn sử dụng các biện pháp tránh thai khác.
Cũng có trường hợp là nam giới làm "trai bao" hoặc có nhiều bạn tình, sợ để lại hậu quả. Một số người đàn ông do vợ bị dị ứng bao cao su, dị ứng vòng đặt tử cung nên quyết định “hy sinh” và đi triệt sản.
Về bản chất, khi phẫu thuật triệt sản nam, bác sĩ sẽ tiến hành rạch một đường nhỏ ở bìu, kéo một đoạn ống dẫn tinh ra, sau đó kẹp, cắt rời, rồi cột hoặc đốt hai đầu.
Việc cắt rời ống dẫn tinh làm cho tinh trùng không thể di chuyển từ tinh hoàn về túi tinh. Khi nam giới đạt cực khoái, tinh dịch phóng ra chủ yếu là dịch của tuyến tiền liệt và túi tinh.
Bác sĩ Liên nhấn mạnh, triệt sản hoàn toàn không ảnh hưởng đến ham muốn và khả năng quan hệ tình dục của nam giới. Bởi cảm giác ham muốn của nam giới được quyết định chính bởi 2 hoạt chất trong cơ thể là: nội tiết tố nam testosterone và chất dẫn truyền thần kinh dopamin.
Hormone testosterone lại chủ yếu được sản xuất tại tinh hoàn và một phần nhỏ ở tuyến thượng thận.
Sự cương cứng của dương vật là một tình trạng huyết động liên quan yếu tố kích thích tại chỗ và tác động của hệ thần kinh trung ương. Nó được điều hòa bằng sự giãn các động mạch hang và cơ trơn của thể hang, không liên quan đến ống dẫn tinh.
Về xuất tinh, tinh dịch phóng ra chủ yếu là dịch của tuyến tiền liệt và túi tinh. Sau khi thắt ống dẫn tinh thành công, người đàn ông vẫn có cực khoái và phóng tinh như trước nhưng tinh dịch không có tinh trùng.
Phương pháp triệt sản có tính vĩnh viễn (có nghĩa là cặp vợ chồng sau này không cần quan tâm về vấn đề sử dụng phương pháp ngừa thai). Nếu muốn có con bằng đường tự nhiên trở lại, người đàn ông có thể thực hiện phẫu thuật nối ống dẫn tinh hoặc thụ tinh trong ống nghiệm, lấy tinh trùng từ mào tinh.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Liên, sau khi triệt sản vẫn có số ít những trường hợp có thể có con. Những người này đa số đều quan hệ từ quá sớm (trong khoảng 3 tháng đầu sau phẫu thuật cắt ống dẫn tinh) và không sử dụng biện pháp an toàn. Lúc này, tinh trùng vẫn tồn tại trong túi tinh và khả năng có thai khi quan hệ vẫn còn.
Bác sĩ khuyến cáo, trong 3 tháng đầu sau triệt sản nam giới nên sử dụng thêm bao cao su hoặc một biện pháp tránh thai khác cho người phụ nữ.
Bác sĩ Nguyễn Đình Liên nhấn mạnh, nam giới có nhu cầu triệt sản nên tới các cơ sở y tế chuyên khoa, uy tín để được khám và tư vấn kỹ lưỡng.
Các trường hợp có bệnh lý viêm (sưng, đau) đầu dương vật, ống dẫn tinh hoặc tinh hoàn, nhiễm khuẩn tinh hoàn, nhiễm khuẩn toàn thân,… không được chỉ định thực hiện phẫu thuật cắt ống dẫn tinh.
Những trường hợp gặp chấn thương bìu hoặc bìu sưng to do giãn tĩnh mạch vùng thừng tinh, tinh hoàn lạc chỗ 1 bên hoặc mắc bệnh lý nội khoa như tiểu đường, trầm cảm,… cần được xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi triệt sản.