PGS.TS Phan Quốc Hoàn, Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm thuộc Bệnh viện 108 cho biết: Y văn và nhiều nghiên cứu gần đây đã khẳng định rằng hầu hết các trường hợp vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng là do các bệnh lây truyền qua đường tình dục không được điều trị gây ra.
Các căn nguyên vi sinh lây lan qua đường tình dục và có khả năng gây viêm, tổn thương và sẹo ống dẫn trứng. Trong đó, hai căn nguyên vi sinh lây qua đường tình dục quan trọng là Chlamydia trachomatis và Neisseria gonorrhoeae, đã được chứng minh gây vô sinh nữ rộng rãi trên khắp thế giới.
Ngoài ra mội số vi sinh lây qua đường tình dục khác như Mycoplasma genitalium, Trichomonas vaginalis và các vi sinh vật khác trong hệ vi sinh vật âm đạo có thể là yếu tố quan trọng liên quan đến vô sinh nữ.
Nhiễm khuẩn Chlamydia là chứng bệnh dễ gặp trong các viêm nhiễm phụ khoa. Theo các bác sĩ Bệnh viện Da liễu Trung ương, Chlamydia lây truyền qua quan hệ tình dục không bảo vệ, theo mọi hình thức (âm đạo, hậu môn, miệng). Ngoài ra, chúng còn có thể lây truyền từ mẹ sang con khi sinh thường. Chlamydia còn có thể gây bệnh ở trực tràng, kết mạc mắt, gan, mô mềm.
Có ít nhất 40- 50% trường hợp nhiễm Chlamydia không có biểu hiện gì đặc biệt, dễ bỏ qua nhưng luôn có khả năng lây nhiễm cho bạn tình.
Ở phụ nữ, các biểu hiện dễ nhận ra khi nhiễm Chlamydia như: buốt khi đi tiểu hoặc muốn đi tiểu nhiều lần; âm đạo tiết dịch bất thường, ngứa hay rát; đau bụng hoặc đau khi quan hệ tình dục; đau nhiều khi có kinh.
Vô sinh, được định nghĩa là không có khả năng thụ thai sau 12 tháng hoặc lâu hơn khi quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng các biện pháp tránh thai.
Theo PGS Hoàn, vô sinh nữ do nhiều nguyên nhân gây ra, thường được chia thành các nguyên nhân như: yếu tố nội tiết, yếu tố âm đạo, cổ tử cung, tử cung, yếu tố ống dẫn trứng và vùng chậu-phúc mạc. Tuy vậy, vẫn còn khoảng 15-30% các trường hợp không rõ nguyên nhân.
Vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng là một trong số những nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nữ, chiếm khoảng 33% các ca vô sinh trên toàn thế giới.
Hầu hết các trường hợp vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng là do viêm vòi trứng, viêm bề mặt biểu mô của ống dẫn trứng, gây dính, tắc ống dẫn trứng, cả hai đều chủ yếu là do nhiễm trùng dai dẳng các vi sinh vật gây bệnh lây qua đường tình dục.
Vi khuẩn lây nhiễm đi lên dọc theo bề mặt niêm mạc từ cổ tử cung đến nội mạc tử cung và cuối cùng là các tế bào niêm mạc ống dẫn trứng.
Theo PGS Hoàn, khoảng 15% phụ nữ mắc bệnh viêm vùng tiểu khung cấp tính (PID) phát triển thành vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng. Đặc biệt, số đợt PID mà một phụ nữ trải qua trong độ tuổi sinh đẻ sẽ tỷ lệ thuận với nguy cơ vô sinh của họ.
Tuy nhiên, phần lớn phụ nữ bị vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng không khai thác được tiền sử chẩn đoán lâm sàng bị PID cấp tính trước đó, mà phát triển thành các đợt viêm không có triệu chứng hoặc triệu chứng nghèo nàn do nhiễm trùng đường sinh dục trên. Theo PGS Hoàn, việc kiểm tra kỹ các viêm nhiễm, các tác nhân gây bệnh lây qua đường tình dục, đặc biệt là những trường hợp không có PID rõ ràng về mặt lâm sàng, là rất quan trọng để chẩn đoán vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng.
Thực tế đã có các bằng chứng rõ ràng về việc nếu chú trọng sàng lọc và điều trị C. trachomatis và N. gonorrhoeae đã làm giảm tỷ lệ mắc PID và giảm vô sinh do yếu tố ống dẫn trứng sau này.