Khoa học và Đời sống số 36-2025

Số 36 (4402) Thứ Năm (4/9/2025) 7 người dùng Dưới đây là những bí quyết giúp bạn giữ gìn làn da khỏe mạnh, mịn màng trong mùa thu đông. Làm sạch dịu nhẹ, tránh tẩy rửa quá mức Vào mùa lạnh, tuyến dầu dưới da thường hoạt động ít hơn, da dễ khô. Vì vậy, hãy ưu tiên các loại sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa sulfate, không tạo bọt quá nhiều để tránh làm mất đi lớp dầu tự nhiên bảo vệ da. Nên rửa mặt bằng nước ấm, tránh nước nóng vì sẽ làm da càng khô hơn. Dưỡng ẩm sâu, đều đặn Dưỡng ẩm chính là chìa khóa quan trọng nhất trong mùa thu đông. Bạn nên chọn các loại kem dưỡng có kết cấu đặc hơn, chứa thành phần như hyaluronic acid, glycerin, ceramide hoặc shea butter giúp khóa ẩm và phục hồi hàng rào bảo vệ da. Hãy thoa kem dưỡng ngay sau khi rửa mặt hoặc tắm để giữ nước tốt nhất. Sử dụng kem chống nắng quanh năm Nhiều người nghĩ mùa lạnh ít nắng nên không cần chống nắng, nhưng thực tế tia UV vẫn hoạt động mạnh mẽ, âm thầm gây sạm da, nám và lão hóa. Vì vậy, cần duy trì thói quen bôi kem chống nắng mỗi ngày, ngay cả khi trời râm mát. Tăng cường dưỡng chất từ bên trong Một chế độ ăn giàu vitamin C, E, omega-3, kẽm sẽ giúp nuôi dưỡng làn da từ bên trong, tăng cường khả năng chống oxy hóa, giữ cho da luôn căng bóng. Đồng thời, nên uống đủ nước, có thể bổ sung thêm nước ấm, trà thảo mộc để giữ ấm cơ thể và cấp nước cho da. Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng Không khí khô hanh mùa lạnh là nguyên nhân lớn khiến da mất nước. Đặt một chiếc máy tạo ẩm trong phòng ngủ hoặc nơi làm việc sẽ giúp duy trì độ ẩm không khí, hỗ trợ da luôn ẩm mượt. Chăm sóc môi và tay Môi và da tay là những vùng dễ khô nứt nhất vào mùa đông. Đừng quên dùng son dưỡng môi chứa dầu thiên nhiên, bơ cacao hoặc vaseline. Đồng thời thoa kem dưỡng tay thường xuyên, đặc biệt sau khi rửa tay. Điều chỉnh thói quen sinh hoạt Hạn chế tắm nước quá nóng và quá lâu. Ngủ đủ giấc để da có thời gian tái tạo. Tập luyện nhẹ nhàng để tăng lưu thông máu, giúp da hồng hào, khỏe mạnh. MỸ ANH Xác định loại côn trùng gây vết đốt Trước tiên, cần nhận biết loại côn trùng gây ra vết đốt để có biện pháp xử lý phù hợp: Muỗi, kiến, bọ chét: Thường gây sưng đỏ, ngứa tại chỗ. Ong, ong bắp cày, ong vò vẽ: Vết đốt đau rát, có thể kèm theo dị ứng nặng. Nhện, bọ cạp: Có thể để lại vết thương sâu, sưng to và đau nhức kéo dài. Các bước xử lý cơ bản Rửa sạch vùng da bị đốt: Dùng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ để loại bỏ chất độc, vi khuẩn. Chườm lạnh: Dùng khăn lạnh hoặc túi đá bọc trong khăn để giảm sưng, đau và ngứa. Dùng các nguyên liệu tự nhiên: Nước muối loãng hoặc baking soda giúp sát khuẩn và giảm ngứa; Mật ong hoặc gel nha đam có tác dụng làm dịu da, chống viêm; Khoai tây hoặc dưa leo thái lát có thể đắp lên da để giảm nóng rát. Không gãi: Tránh làm trầy xước vết đốt, giảm nguy cơ nhiễm trùng. Trường hợp đặc biệt cần chú ý Bị ong đốt: Nhanh chóng lấy ngòi ong ra bằng nhíp sạch, tránh nặn bóp làm lan thêm độc tố. Sau đó, chườm lạnh và theo dõi phản ứng cơ thể. Phản ứng dị ứng mạnh (sốc phản vệ): Nếu xuất hiện khó thở, sưng môi, chóng mặt, nổi mẩn toàn thân, cần đưa ngay đến bệnh viện. Bị nhện độc, bọ cạp cắn: Không tự ý xử lý tại nhà, cần đến cơ sở y tế ngay để được điều trị. Phòng tránh côn trùng đốt Giữ vệ sinh môi trường sống, dọn dẹp những nơi ẩm thấp, bụi bẩn – nơi côn trùng thường trú ngụ. Mặc quần áo dài tay khi đi dã ngoại, làm vườn hoặc đến khu vực nhiều côn trùng. Dùng kem chống muỗi, màn khi ngủ hoặc thiết bị đuổi côn trùng trong gia đình. Hầu hết các vết đốt thông thường có thể tự khỏi sau vài giờ đến vài ngày nếu được xử lý đúng cách. Tuy nhiên, không nên chủ quan, đặc biệt trong trường hợp có triệu chứng bất thường, vì nguy cơ sốc phản vệ hoặc nhiễm độc có thể đe dọa tính mạng. MỸ ANH SỨC KHỎE MỚI Bí quyết chăm sóc da mùa thu đông Cách xử lý côn trùng đốt quảng cáo mỹ phẩm sai công dụng, trách nhiệm pháp lý phải đối mặt có thể được xem xét ở ba cấp độ: Thứ nhất, về hành chính, theo Điều 69 Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28/9/2020 của Chính phủ, doanh nghiệp có thể bị xử phạt tới 50 triệu đồng, buộc thu hồi, tiêu hủy toàn bộ sản phẩm vi phạm và cải chính thông tin sai lệch đã công bố. Thứ hai, về dân sự, nếu người tiêu dùng bị thiệt hại sức khỏe hoặc tổn thất tinh thần do tin vào công dụng sai lệch, doanh nghiệp có nghĩa vụ bồi thường theo Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm chi phí khám chữa bệnh, mất thu nhập và khoản bồi thường tổn thất tinh thần. Thứ ba, ở mức độ nghiêm trọng hơn, doanh nghiệp còn có thể đối diện với trách nhiệm hình sự. Nếu hành vi được xác định mang tính lừa dối có hệ thống và gây hậu quả nặng nề, cơ quan chức năng có thể truy cứu trách nhiệm theo Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017). Khi đó, cá nhân vi phạm có thể chịu mức án lên tới 15 năm tù, trong khi pháp nhân thương mại có thể bị phạt tới 7 tỷ đồng và bị cấm kinh doanh trong một thời gian nhất định. Đây là những chế tài nghiêm khắc nhằm đảm bảo tính răn đe và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng. Luật sư phân tích rằng, dưới góc nhìn pháp lý, vụ việc sản phẩm Sofpaifa không đơn thuần là sai phạm về ghi nhãn mà còn cho thấy ba vấn đề đáng lo ngại. Thứ nhất là sự coi thường pháp luật của doanh nghiệp. Việc Công ty Dược phẩm Quang Minh sử dụng các cụm từ mang tính điều trị trên sản phẩm mỹ phẩm đã cố tình xóa nhòa ranh giới giữa mỹ phẩm và thuốc, đánh lừa niềm tin của người tiêu dùng. Thứ hai thể hiện lỗ hổng trong công tác hậu kiểm. Sản phẩm đã qua công bố và lưu hành nhưng vẫn xuất hiện sai phạm về ghi nhãn, cho thấy công tác giám sát sau cấp phép còn thiếu chặt chẽ, đòi hỏi phải tăng cường kiểm tra đột xuất, lấy mẫu ngẫu nhiên trên thị trường. Thứ ba là nguy cơ tạo tiền lệ xấu. Mùa thu đông mang đến bầu không khí se lạnh, dễ chịu nhưng cũng là thời điểm làn da dễ trở nên khô ráp, bong tróc, thậm chí nứt nẻ do độ ẩm trong không khí giảm mạnh. Nếu không có chế độ chăm sóc phù hợp, da sẽ mất đi độ ẩm tự nhiên, trở nên xỉn màu và lão hóa nhanh hơn. Vết côn trùng đốt thường gây ngứa ngáy khó chịu hoặc đau đớn. Một số trường hợp có thể dẫn đến dị ứng nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng nếu không được xử lý kịp thời. Vậy khi bị côn trùng đốt cần xử trí thế nào? Ảnh minh họa/ Nguồn internet Ảnh minh họa/ Nguồn internet Cục Quản lý Dược yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố khẩn trương thông báo đến toàn bộ cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm trên địa bàn về việc ngừng ngay hoạt động kinh doanh, sử dụng lô sản phẩm Sofpaifa – hộp 1 tuýp 5g, số lô 0010724; Đồng thời tiến hành thu hồi, giám sát việc thực hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Đối với Công ty Cổ phần Thương mại Dược phẩm Quang Minh, phải gửi thông báo thu hồi tới tất cả đơn vị phân phối, sử dụng sản phẩm; Tiếp nhận và thu hồi toàn bộ sản phẩm không đạt yêu cầu. Nếu không thể loại bỏ yếu tố vi phạm (nhãn hàng hóa sai lệch), công ty phải tiến hành tiêu hủy toàn bộ lô sản phẩm và báo cáo kết quả thu hồi về Cục Quản lý Dược trước ngày 22/9/2025. Ngoài ra, công ty cần rà soát kỹ lưỡng nhãn và hướng dẫn sử dụng của các lô sản xuất khác. Nếu phát hiện lỗi tương tự, phải lập tức thông báo thu hồi, đồng thời gửi báo cáo rà soát và kết quả xử lý về Cục Quản lý Dược trước ngày 07/9/2025. Bên cạnh đó, Cục Quản lý Dược giao Sở Y tế TP HCM trực tiếp giám sát việc thu hồi lô sản phẩm Sofpaifa của Công ty Dược phẩm Quang Minh, đồng thời kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm. Kết quả kiểm tra, giám sát phải được báo cáo về Cục trước ngày 07/10/2025 để làm căn cứ xử lý, xử phạt theo quy định hiện hành. Nếu sự việc này không được xử lý nghiêm minh, sẽ khuyến khích các doanh nghiệp khác lợi dụng kẽ hở để đưa ra thị trường những sản phẩm mỹ phẩm trá hình, gây rối loạn thị trường, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Từ vụ việc này, luật sư đưa ra nhiều kiến nghị pháp lý và giải pháp nhằm ngăn ngừa tái diễn sai phạm. Đối với cơ quan quản lý, cần siết chặt công tác hậu kiểm, tăng cường việc lấy mẫu ngẫu nhiên để kiểm tra nhãn mác và nội dung quảng cáo, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu công khai về các sản phẩm bị thu hồi để người dân dễ dàng tra cứu. Ngoài ra, mức xử phạt hành chính cũng cần được nâng cao, đặc biệt với những hành vi có yếu tố gian dối nhằm trục lợi. Đối với doanh nghiệp, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về công bố, ghi nhãn và quảng cáo sản phẩm là yêu cầu bắt buộc. Đồng thời, nên thiết lập bộ phận pháp chế hoặc tham vấn chuyên gia pháp luật để rà soát trước khi đưa sản phẩm ra thị trường. Khi vi phạm xảy ra, doanh nghiệp phải chủ động thu hồi, xin lỗi công khai và bồi thường cho người tiêu dùng nếu có thiệt hại. Đối với người tiêu dùng, cần trang bị kiến thức cơ bản để phân biệt mỹ phẩm và thuốc, tránh tin vào những cụm từ như “trị ngứa, sát trùng” vốn không thuộc công dụng của mỹ phẩm. Đồng thời, nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, tham khảo hướng dẫn từ cơ quan y tế. Khi phát hiện sai phạm, người dân có thể báo ngay cho cơ quan chức năng để kịp thời xử lý, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Luật sư nhận định, trong lĩnh vực y tế, bất kỳ sự gian dối nào trong việc ghi nhãn và công bố công dụng sản phẩm đều tiềm ẩn nguy cơ lớn, bởi nó không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn có thể trực tiếp đe dọa sức khỏe, thậm chí tính mạng người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc xử lý nghiêm minh những sai phạm là hết sức cần thiết để răn đe, bảo vệ cộng đồng, giữ gìn sự minh bạch, trong sạch của thị trường.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==