Khoa học và Đời sống số 34-2025

Số 34 (4400) Thứ Năm (21/8/2025) 7 sức khỏe Cơn đau không chỉ ảnh hưởng đến khả năng vận động mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống. Tuy vậy, bạn có thể giảm đau xương khớp hiệu quả ngay tại nhà bằng những phương pháp đơn giản nhưng khoa học. Tập thể dục nhẹ nhàng đều đặn Hoạt động thể chất giúp tăng tuần hoàn máu, làm săn chắc cơ bắp và hỗ trợ bảo vệ khớp. Một số bài tập nhẹ nhàng, an toàn cho xương khớp bao gồm: Đi bộ: 20–30 phút mỗi ngày giúp duy trì độ linh hoạt của khớp. Tập yoga hoặc Pilates: Giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp, giảm căng thẳng và cải thiện tư thế. Bài tập duỗi khớp: Thực hiện các động tác giãn cơ tay, chân, cổ và lưng để giảm đau mỏi. Lưu ý: Tránh các bài tập quá nặng hoặc gây áp lực trực tiếp lên khớp nếu đang bị đau cấp tính. Chườm nóng và lạnh Chườm nóng: Giúp giảm căng cơ, tăng lưu thông máu và giảm cứng khớp. Có thể dùng túi sưởi hoặc khăn ấm, áp lên vùng đau 15–20 phút mỗi lần. Chườm lạnh: Thích hợp khi khớp sưng, viêm do chấn thương. Nhiệt lạnh giúp giảm viêm và đau tạm thời. Dùng túi đá hoặc khăn lạnh bọc đá, chườm 10–15 phút/lần. Dinh dưỡng hỗ trợ xương khớp Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đau và duy trì sức khỏe xương khớp: Canxi và vitamin D: Có nhiều trong sữa, sữa chua, hải sản và cá béo. Omega-3: Giúp giảm viêm, có nhiều trong cá hồi, cá thu, hạt chia, hạt lanh. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Trái cây, rau xanh, các loại hạt giúp giảm viêm và bảo vệ khớp. Tránh thực phẩm gây viêm: Hạn chế đồ chiên, nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn và rượu bia. Sử dụng thảo dược, thực phẩm bổ trợ Một số loại thảo dược và thực phẩm chức năng có thể hỗ trợ giảm đau như: Gừng và nghệ: Có tác dụng chống viêm tự nhiên, có thể dùng làm trà hoặc gia vị trong bữa ăn. Tinh dầu bạc hà hoặc dầu khuynh diệp: Bôi ngoài da giúp giảm đau tạm thời. Thực phẩm chức năng chứa glucosamine hoặc chondroitin: Hỗ trợ tái tạo sụn và giảm viêm khớp. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Giữ cân nặng hợp lý Thừa cân làm tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, hông và cột sống. Duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm đau, phòng ngừa thoái hóa khớp. Thay đổi thói quen sinh hoạt Ngồi làm việc đúng tư thế, tránh cong lưng hoặc ngồi quá lâu. Tránh mang giày cao gót thường xuyên, chọn giày đế mềm và thoải mái. Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi. Khi nào cần gặp bác sĩ? Nếu đau xương khớp kéo dài, sưng đỏ, nóng hoặc hạn chế vận động, nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa xương khớp để được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Tự điều trị tại nhà chỉ phù hợp với các cơn đau nhẹ, không kèm viêm nặng. Giảm đau xương khớp ngay tại nhà là điều hoàn toàn khả thi nếu bạn kết hợp vận động hợp lý, dinh dưỡng khoa học và các biện pháp hỗ trợ như chườm nóng/lạnh hay thảo dược. Quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể, duy trì thói quen lành mạnh và can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu bất thường. MỸ ANH Theo các chuyên gia y tế, một số nhóm thực phẩm có thể hỗ trợ hiệu quả cho người bệnh xương khớp: Cá béo giàu omega-3 Các loại cá như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích chứa nhiều axit béo omega-3 có tác dụng kháng viêm tự nhiên, giúp giảm cứng khớp và đau nhức. Nhiều nghiên cứu cho thấy, bổ sung omega-3 đều đặn giúp cải thiện triệu chứng viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp. Rau xanh đậm Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh chứa nhiều vitamin K, C, canxi và chất chống oxy hóa. Đây là “người bạn” tốt cho xương vì giúp duy trì mật độ xương, đồng thời tăng cường sức đề kháng, hạn chế viêm. Trái cây giàu vitamin C Cam, chanh, bưởi, dâu tây, kiwi… giàu vitamin C – dưỡng chất thiết yếu để tổng hợp collagen, thành phần quan trọng của sụn khớp. Vitamin C còn giúp chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khớp khỏi tổn thương. Các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt Hạnh nhân, óc chó, hạt chia, hạt lanh cung cấp omega-3 thực vật, magie và chất xơ, hỗ trợ giảm viêm. Ngũ cốc nguyên hạt giàu vitamin nhóm B và khoáng chất, có lợi cho quá trình trao đổi chất, tái tạo mô sụn. Sữa, các sản phẩm từ sữa ít béo Sữa, sữa chua, phô mai là nguồn cung cấp canxi, vitamin D dồi dào, giúp xương chắc khỏe và phòng ngừa loãng xương. Người bệnh nên ưu tiên sữa ít béo hoặc sữa không đường để tránh tăng cân – yếu tố gây áp lực cho khớp. Dầu oliu và gia vị kháng viêm Dầu oliu chứa hợp chất oleocanthal có tác dụng tương tự thuốc chống viêm tự nhiên. Nghệ, gừng, tỏi cũng có khả năng giảm viêm, giúp hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp nếu sử dụng hợp lý trong bữa ăn hằng ngày. Đậu nành và các chế phẩm từ đậu Đậu phụ, sữa đậu nành chứa nhiều isoflavone – chất có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ mô sụn. Đây là nguồn đạm thực vật an toàn, ít gây viêm hơn so với đạm động vật. Theo bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp, người bệnh cần duy trì chế độ ăn cân bằng, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ và đường. Việc kết hợp dinh dưỡng hợp lý với vận động nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, bơi lội sẽ giúp tăng độ linh hoạt của khớp, làm chậm tiến trình thoái hóa. MỸ ANH SỨC KHỎE MỚI Bí quyết gi m đau xương khớp hiệu qu Thực phẩm tốt cho ngư i bệnh khớp Luật sư Trí phân tích, trong vụ việc này, nhà sản xuất và các cơ sở phân phối đã vi phạm nhiều quy định pháp luật nghiêm trọng, cụ thể: Theo Điều 14 Luật Dược 2016, cơ sở sản xuất phải đảm bảo thuốc an toàn, hiệu quả và đạt các tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký. Lô thuốc Projoint 750 không đạt tiêu chuẩn hòa tan, tức là nhà sản xuất đã vi phạm trực tiếp điều luật này. Sai phạm này là nguyên nhân chính khiến thuốc kém hiệu quả, người bệnh không đạt được kết quả điều trị như mong muốn, dẫn đến việc tự ý tăng liều hoặc kết hợp nhiều sản phẩm, làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Việc sản xuất thuốc không đạt chuẩn còn tạo ra nguy cơ pháp lý rất cao nếu dẫn đến hậu quả thực tế cho người dùng, đặc biệt là các bệnh nhân mạn tính và người cao tuổi. Theo Điều 38 Nghị định 54/2017/ NĐ-CP, cơ sở sản xuất thuốc phải thực hiện kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt, đảm bảo tất cả các lô thuốc xuất xưởng đều đạt chuẩn. Việc xuất xưởng lô Projoint 750 khi chưa đạt tiêu chuẩn hòa tan cho thấy nhà sản xuất thiếu trách nhiệm trong kiểm định và giám sát chất lượng thuốc. Đây là hành vi có thể bị xử lý nghiêm về hành chính hoặc hình sự nếu gây nguy hại cho người tiêu dùng. Cũng theo luật sư Nguyễn Minh Trí, theo Điều 37 Nghị định 54/2017/ NĐ-CP, thuốc phải được bảo quản, vận chuyển đảm bảo an toàn, tránh ảnh hưởng đến chất lượng. Nếu trong quá trình lưu thông, thuốc bị ẩm, nóng hoặc ánh sáng chiếu trực tiếp, chất lượng thuốc có thể giảm, dẫn đến nguy cơ sức khỏe cho người sử dụng. Các cơ sở phân phối, nhà thuốc không thu hồi kịp thời lô thuốc khi phát hiện sai phạm cũng vi phạm nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Luật sư Trí nhấn mạnh, việc không thông báo đầy đủ thông tin về lô thuốc kém chất lượng cho người sử dụng cũng là một dạng vi phạm quy định về trách nhiệm cung cấp thông tin trung thực, minh bạch theo Điều 12 Luật Dược 2016. Hậu quả là người bệnh tiếp tục sử dụng thuốc kém chất lượng, kéo Đau xương khớp là một vấn đề phổ biến, đặc biệt ở người cao tuổi. Ngày nay cả những người trẻ tuổi cũng có thể gặp phải do thói quen sinh hoạt không lành mạnh hoặc làm việc quá sức. Bệnh xương khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương… ngày càng phổ biến ở người trung niên và cao tuổi. Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đau, chống viêm và làm chậm quá trình thoái hóa. Ảnh minh họa/ Nguồn internet Ảnh minh họa/ Nguồn internet Sở Y tế Hà Nội yêu cầu Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Việt Thành phối hợp với Công ty Cổ phần Dược phẩm Cửu Long trong 2 ngày kể từ ngày ký công văn, gửi thông báo thu hồi thuốc Projoint 750 (Glucosamin sulfat 750mg) đến các cơ sở bán buôn, bán lẻ, sử dụng; Tiến hành thu hồi toàn bộ lô thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng trên địa bàn Hà Nội và các cơ sở do công ty cung cấp. Các công ty phải báo cáo về Cục Quản lý Dược và Sở Y tế Hà Nội trong 18 ngày, gồm số lượng nhập, phân phối, thu hồi và bằng chứng thực hiện. Đồng thời, phối hợp với cơ quan kiểm tra chất lượng lấy mẫu bổ sung ít nhất tại 2 cơ sở, gửi Viện kiểm nghiệm thuốc Trung ương kiểm tra độ hòa tan, báo cáo kết quả trong 15 ngày. Công ty TNHH Thương mại Dược phẩm Việt Thành phải thu hồi toàn bộ lô thuốc không đạt chuẩn tại công ty và các cơ sở phân phối, kể cả ngoài Hà Nội, báo cáo theo quy định. Các cơ sở y tế, bán buôn, bán lẻ khẩn trương rà soát, thu hồi lô thuốc. UBND xã, phường thông báo, giám sát việc thu hồi. Thuốc Projoint 750 (Glucosamin sulfat 750mg) chứa Glucosamin được dùng để giảm đau, chống viêm và tái tạo sụn khớp trong các bệnh lý xương khớp, viêm khớp, thoái hóa khớp. dài tình trạng bệnh hoặc phát sinh tác dụng phụ. Luật sư Nguyễn Minh Trí phân tích, những sai phạm này có thể bị xử lý theo ba hướng: hành chính, hình sự và dân sự, tùy theo mức độ hậu quả, cụ thể như sau: Cơ quan quản lý dược có thể áp dụng các biện pháp: Phạt tiền, đình chỉ sản xuất hoặc kinh doanh, thu hồi giấy phép, đồng thời yêu cầu nhà sản xuất khắc phục hậu quả. Đây là bước xử lý cơ bản nhưng cần thiết, nhằm bảo vệ sức khỏe người dân và duy trì uy tín ngành dược. Nếu sai phạm dẫn đến nguy cơ hoặc thực tế gây hại cho người sử dụng, những người chịu trách nhiệm chính trong sản xuất, kiểm định và phân phối có thể bị truy cứu theo Điều 317 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) – Tội vi phạm quy định về sản xuất, kinh doanh thuốc chữa bệnh. Hình phạt có thể bao gồm phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc tùy mức độ có thể bị tù giam, đặc biệt khi gây hậu quả nghiêm trọng, như người bệnh nhập viện hoặc tử vong. Người bị thiệt hại do thuốc kém chất lượng có quyền yêu cầu bồi thường chi phí điều trị, tổn thất sức khỏe, mất thu nhập và các thiệt hại liên quan theo Bộ luật Dân sự 2015, Điều 604 và 605 về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do sản phẩm hàng hóa không đảm bảo chất lượng. Đây là quyền lợi quan trọng để bảo vệ người tiêu dùng và buộc nhà sản xuất, phân phối phải chịu trách nhiệm nghiêm túc. Luật sư Nguyễn Minh Trí khuyến nghị, với nhà sản xuất và phân phối, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật từ khâu sản xuất, kiểm định đến lưu thông. Thiết lập quy trình giám sát chất lượng chặt chẽ, đảm bảo không có lô thuốc nào kém chất lượng đến tay người tiêu dùng. Với cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ, xử lý kịp thời các sai phạm, áp dụng các chế tài hành chính và hình sự phù hợp để răn đe. Với người dân, nên giữ hóa đơn mua thuốc, kiểm tra số đăng ký, hạn dùng, nhà sản xuất. Khi phát hiện thuốc kém chất lượng, có quyền tố cáo để được bảo vệ theo pháp luật.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==