Số 31 (4397) Thứ Năm (31/7/2025) 10 Để tiến nhanh và bền vững, cần có cơ chế đột phá về chính sách Phát biểu tại Diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới” do Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy tổ chức ngày 29/7, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) cho rằng, ngành năng lượng trong những năm qua đã có bước tiến lớn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GDP, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, mục tiêu phát triển mới, đặc biệt là cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đang đặt ngành vào một giai đoạn chuyển đổi đầy thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trong bối cảnh các nguồn năng lượng sơ cấp như than đá, thủy điện, dầu khí đang dần suy giảm. Trong khi đó, nhu cầu điện năng của Việt Nam được dự báo tăng 8 - 10% mỗi năm để phục vụ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thực trạng này đòi hỏi Việt Nam phải gấp rút chuyển đổi mô hình phát triển năng lượng từ truyền thống sang các nguồn năng lượng tái tạo, tiết kiệm và bền vững hơn. Tuy nhiên, theo TSKH Phan Xuân Dũng, quá trình chuyển dịch năng lượng cũng bộc lộ những bất cập. Phát triển ồ ạt năng lượng tái tạo thời gian qua, dù có nhiều tín hiệu tích cực, nhưng lại thiếu quy hoạch tổng thể, gây ra tình trạng quá tải cục bộ, lãng phí nguồn lực và giảm hiệu quả đầu tư. Hệ thống truyền tải điện chưa đáp ứng yêu cầu kết nối linh hoạt với các nguồn điện gió, điện mặt trời đang phát triển nhanh tại nhiều địa phương. TSKH Phan Xuân Dũng nhấn mạnh: Khoa học và công nghệ đóng vai trò “chìa khóa” để tháo gỡ các nút thắt phát triển trong lĩnh vực năng lượng. Phát triển công nghệ không chỉ là một phần của định hướng chiến lược, mà là động lực nền tảng để tạo đột phá và đảm bảo tăng trưởng kinh tế - xã hội một cách bền vững. Từ thực tế quốc tế, nhiều quốc gia đã chứng minh được năng lực dẫn dắt bằng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng từ pin lưu trữ thế hệ mới, điện mặt trời hiệu suất cao, cho đến công nghệ gió ngoài khơi và hydro xanh. Việt Nam không nằm ngoài xu thế đó. Tuy nhiên, để tiến nhanh và bền vững, cần có cơ chế đột phá về chính sách, vốn, đào tạo nhân lực và đặc biệt là môi trường pháp lý khuyến khích đổi mới. Phát triển các nguồn năng lượng mới là trách nhiệm với cộng đồng quốc tế Theo ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, xu thế chuyển đổi năng lượng đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, và Việt Nam không thể đứng ngoài. Việc phát triển các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo không chỉ là yêu cầu phát triển bền vững mà còn là trách nhiệm của quốc gia với cộng đồng quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp lý quan trọng như Luật Điện lực (2024), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Luật Năng lượng nguyên tử (2025)... UBTVQH đã thông qua Nghị quyết số 937 về giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021. Thủ tướng Chính phủ đã thông qua Quy hoạch điện VIII và Bản điều chỉnh sau đó; trong đó đã đặt mục tiêu đầy tham vọng: tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) đạt 28-36% vào năm 2030 và 74-75% vào năm 2050. Đây là cơ sở để tiếp tục hoàn thiện thể chế, cải cách cơ chế điều tiết thị trường năng lượng, tăng cường tính minh bạch và khả năng dự báo của môi trường đầu tư. Để hiện thực hóa các mục tiêu và tầm nhìn này, phù hợp với thực tiễn của đất nước trong bối cảnh tình hình mới, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi đề xuất, thời gian tới cần tập trung khai thác có hiệu quả tiềm năng về năng lượng tái tạo trong nước như điện gió, điện mặt trời, và điện sinh khối; thu hút đầu tư tư nhân và quốc tế thông qua cơ chế ưu đãi, minh bạch, phù hợp với chiến lược phát triển của đất nước trong từng thời kỳ. Đồng thời, cần nghiên cứu ứng dụng hydro xanh, amoniac xanh, hệ thống lưu trữ năng lượng (pin, thủy điện tích năng), và công nghệ thu giữ carbon (CCS); ứng dụng năng lượng nguyên tử, phát triển điện hạt nhân. Cùng quan điểm, các chuyên gia tham dự Diễn đàn cho rằng, công nghệ chính là “chìa khóa vàng” để mở ra cánh cửa tương lai năng lượng xanh và bền vững về năng lượng. Về lâu dài, cần xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp năng lượng hoàn chỉnh, từ sản xuất, dịch vụ đến đào tạo và nghiên cứu. Phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao, hỗ trợ doanh nghiệp nội địa nâng cao năng lực công nghệ, thúc đẩy nội địa hóa thiết bị và tiến tới xuất khẩu công nghệ là những trụ cột để tạo thế chủ động và cạnh tranh cho Việt Nam trên bản đồ năng lượng toàn cầu. KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Khoa học và công nghệ là chìa khóa... mở cánh cửa năng lượng xanh Phương án tinh gọn 30 hội quần chúng trước ngày 31/8 “Chuyển dịch sang năng lượng sạch là xu thế tất yếu. Đối với Việt Nam, công nghệ chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa tương lai năng lượng xanh và bền vững về năng lượng”, TSKH Phan Xuân Dũng cho biết. Hội nghị góp ý đề án sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ vừa được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam tổ chức chiều 29/7 với sự tham dự của lãnh đạo 30 hội quần chúng. Tại Hội nghị, đại biểu tham dự đã tập trung thảo luận về quan điểm, nguyên tắc, tiêu chí sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng; phân loại các hội theo nhóm chức năng, nhiệm vụ; quy mô, phạm vi ảnh hưởng; tính đặc thù; khả năng tự chủ về tài chính; cam kết quốc tế... cũng như các phương án tổ chức bộ máy sau sắp xếp, những thay đổi về cách tiếp cận trong quản lý và hoạt động hội so với giai đoạn trước; các vấn đề khó khăn, thách thức và đề xuất giải pháp trong tổ chức thực hiện. Phát biểu tại Hội nghị, bà Hà Thị Nga - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết, Đề án được xây dựng trên tinh thần giảm đầu mối, tinh gọn tổ chức, đổi mới phương thức hoạt động; đảm bảo vừa kế thừa, ổn định, vừa đột phá, phát triển, hiệu quả, thiết thực dựa trên 4 quan điểm, 5 nguyên tắc và 6 tiêu chí cụ thể, gồm: tiêu chí về tính cần thiết theo định hướng chiến lược phát triển đất nước; tiêu chí trùng lặp về chức năng, đối tượng; tiêu chí về quy mô hoạt động và phạm vi ảnh hưởng; tiêu chí về khả năng tự chủ về tài chính, nhân lực; tiêu chí yếu tố lịch sử và cam kết quốc tế; tiêu chí gắn với tính đặc thù của đối tượng quần chúng. Tiếp thu ý kiến của đại biểu, Phó Chủ tịch Hà Thị Nga khẳng định, với tinh thần thẳng thắn, khách quan, trách nhiệm, đại biểu tham dự cùng đề xuất giải pháp thiết thực để Đề án thực sự là bước chuyển mạnh mẽ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức hội trong việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. “Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục hoàn thiện Đề án để trình Bộ Chính trị xem xét, quyết định trước ngày 31/8/2025 để khi Đề án được phê duyệt, hoạt động của các hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ hoạt động hiệu quả, phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của các tổ chức hội trong thời gian tới”, Phó Chủ tịch Hà Thị Nga nhấn mạnh. NGUYỄN HOÀNG “Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án sắp xếp, tinh gọn các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ”, bà Hà Thị Nga - Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam nhấn mạnh. Chủ tịch VUSTA Phan Xuân Dũng: TIẾN ANH
RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==