Khoa học và Đời sống số 30-2025

Số 30 (4396) Thứ Năm (24/7/2025) 7 thần kinh? Nhiều người không ngờ rằng những thói quen tưởng chừng vô hại như chải tóc khi còn ướt, dùng sai loại lược, hay chải quá mạnh tay lại có thể khiến tóc gãy rụng, dễ xơ rối, lâu dài gây tổn thương da đầu. Vì sao phải chải tóc đúng cách? Chải tóc không chỉ làm đẹp mà còn là hình thức chăm sóc sức khỏe cho mái tóc và da đầu. Chải tóc đúng cách có nhiều tác dụng như: Kích thích tuần hoàn máu: Việc chải tóc nhẹ nhàng giúp máu lưu thông tốt hơn dưới da đầu, từ đó thúc đẩy nang tóc phát triển khỏe mạnh, tóc mọc nhanh và dày hơn. Phân bổ dầu tự nhiên: Chải tóc đều từ chân đến ngọn giúp đưa lượng dầu tự nhiên từ da đầu xuống toàn bộ sợi tóc, làm tóc bóng mượt, tránh tình trạng khô xơ. Gỡ rối, làm sạch tóc: Chải đúng giúp loại bỏ bụi bẩn, tế bào chết và tóc gãy rụng, giữ cho mái tóc luôn sạch sẽ, dễ vào nếp. Tuy nhiên, nếu chải sai cách như chải khi tóc còn ướt, dùng lược cứng hoặc kéo tóc mạnh tay có thể gây tổn thương cho sợi tóc và da đầu, dẫn đến rụng tóc, chẻ ngọn, thậm chí kích ứng da đầu. Hướng dẫn chải tóc Chọn đúng loại lược phù hợp với chất tóc: Việc chọn lược tưởng chừng đơn giản nhưng có ảnh hưởng rất lớn đến mái tóc. Tùy vào chất tóc, bạn nên chọn loại lược phù hợp. Tóc thẳng và dày: Nên dùng lược bản lớn, răng thưa để giúp chải mượt mà và hạn chế ma sát. Tóc xoăn, dễ rối: Ưu tiên lược răng thưa hoặc lược bằng gỗ để gỡ rối dễ hơn, giảm gãy rụng. Tóc yếu, dễ rụng: Dùng lược răng mềm, đầu tròn hoặc lược chuyên dụng massage da đầu để tránh làm tổn thương nang tóc. Tóc ướt: Nếu bắt buộc phải chải, hãy dùng lược chuyên dụng cho tóc ướt có độ đàn hồi cao, không nên dùng lược nhựa cứng. Không chải tóc khi còn ướt: Khi tóc còn ướt, lớp biểu bì ngoài cùng (cuticle) đang mở và tóc rất yếu, dễ bị kéo giãn và gãy. Chải khi tóc ướt làm gia tăng nguy cơ hư tổn. Hãy để tóc khô tự nhiên khoảng 70–80% rồi mới chải nhẹ nhàng. Không chải tóc quá nhiều lần trong ngày: Chải tóc 2–3 lần/ngày là đủ để duy trì tóc mượt và kích thích da đầu. Việc chải quá nhiều khiến tóc bị ma sát liên tục, dễ tổn thương lớp sừng bảo vệ và làm tóc yếu đi. Đặc biệt, không nên chải tóc quá mạnh khi đang mệt mỏi hay căng thẳng. Vệ sinh lược thường xuyên: Lược tích tụ nhiều bụi bẩn, bã nhờn và vi khuẩn nếu không được vệ sinh thường xuyên. Hãy vệ sinh lược 1–2 lần/tuần bằng cách ngâm với nước ấm pha xà phòng, sau đó rửa sạch và phơi khô. Mẹo giúp tóc chắc khỏe từ bên trong Ngoài việc chải tóc đúng cách, bạn nên kết hợp các thói quen chăm sóc toàn diện để mái tóc chắc khỏe lâu dài: Dinh dưỡng hợp lý: Ăn nhiều thực phẩm giàu biotin, kẽm, vitamin nhóm B, omega-3 và protein giúp nuôi dưỡng tóc chắc khỏe từ bên trong. Uống đủ nước mỗi ngày để duy trì độ ẩm cho tóc và da đầu. Hạn chế dùng nhiệt, hóa chất: Giảm tần suất uốn, nhuộm, sấy nóng để bảo vệ cấu trúc tóc. Ngủ đủ giấc, giảm stress: Mất ngủ, căng thẳng kéo dài ảnh hưởng lớn đến nội tiết tố, dẫn đến tóc dễ rụng và yếu đi. MỸ ANH Da đầu là nơi tập trung nhiều tuyến bã nhờn, nang tóc và hệ vi sinh vật tự nhiên. Nếu bị bít tắc, viêm nhiễm hoặc mất cân bằng độ ẩm, da đầu sẽ phản ứng bằng cách sinh gàu, ngứa, tiết dầu nhiều hơn hoặc khiến tóc rụng bất thường. Dấu hiệu cho thấy da đầu “kêu cứu” Ngứa ngáy, bong tróc thành từng mảng Rụng tóc quá mức Tóc bết nhanh chỉ sau 1–2 ngày gội Mụn viêm, mụn ẩn ở vùng da đầu Tóc mới mọc yếu, mảnh và dễ gãy Nếu bạn gặp các biểu hiện trên, đó là lúc cần thay đổi cách chăm sóc da đầu, thay vì chỉ thay dầu gội. Chăm sóc da đầu đúng cách Tẩy tế bào chết định kỳ: Cũng giống như da mặt, da đầu cũng cần được loại bỏ tế bào chết. Tẩy tế bào chết 1–2 lần mỗi tuần bằng sản phẩm chuyên dụng giúp làm sạch nang tóc, hạn chế gàu, kích thích lưu thông máu. Massage da đầu thường xuyên: Massage nhẹ nhàng bằng đầu ngón tay giúp tăng cường tuần hoàn máu, đưa dưỡng chất đến nang tóc tốt hơn. Bạn có thể kết hợp khi gội đầu hoặc dùng máy massage da đầu. Dùng tinh chất hoặc serum cho da đầu: Các sản phẩm chuyên biệt chứa biotin, niacinamide, panthenol hay chiết xuất từ nhân sâm, trà xanh… sẽ giúp cân bằng dầu, dưỡng ẩm và kích thích mọc tóc. Chọn dầu gội dịu nhẹ, không chứa sulfate. Ưu tiên các loại dầu gội thiên nhiên, dịu nhẹ, có pH cân bằng. Ăn uống và nghỉ ngơi khoa học: Cung cấp đầy đủ vitamin B, E, kẽm, sắt và omega-3 giúp nuôi dưỡng da đầu từ bên trong. Ngủ đủ giấc và giảm stress cũng hỗ trợ tóc phát triển tốt hơn. MỸ ANH SỨC KHỎE MỚI Sai lầm khi chải tóc Cách nuôi dưỡng da đầu Không chỉ sai phạm về pháp lý trong việc phân loại, việc ghi nhãn sản phẩm cũng khiến người tiêu dùng hiểu nhầm. Trên bao bì sản phẩm có hình ảnh “con chí” (chấy) kèm dòng chữ “hỗ trợ làm sạch chí” càng thể hiện rõ ý đồ tiếp thị với công dụng điều trị, điều không được phép đối với một sản phẩm mỹ phẩm thông thường. “Việc sử dụng hoạt chất điều trị như Permethrin trong sản phẩm không được phân loại là thuốc có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP. Mức phạt có thể lên tới 100 triệu đồng, đồng thời buộc phải thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm vi phạm”. Tuy nhiên, luật sư cũng cảnh báo: “Nếu có người sử dụng sản phẩm bị ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe, hoặc doanh nghiệp biết rõ Permethrin là chất không được phép sử dụng trong mỹ phẩm nhưng vẫn đưa ra thị trường, thì có thể bị xử lý theo Điều 193 hoặc Điều 194 Bộ luật Hình sự 2015 về hành vi ‘sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, thuốc, mỹ phẩm’”. Đặc biệt, việc công bố sản phẩm từ năm 2020 đến nay đã kéo dài hơn 4 năm. Câu hỏi đặt ra là: Bao nhiêu sản phẩm đã được lưu hành trong suốt thời gian đó? Có bao nhiêu người tiêu dùng đã sử dụng và gặp rủi ro tiềm ẩn về sức khỏe? Điểm đáng lưu ý, vụ việc không được phát hiện tại nơi sản xuất (Cần Thơ) hay qua giám sát hậu kiểm của Sở Y tế địa phương mà do Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm - Sở Y tế tỉnh Yên Bái phát hiện qua lấy mẫu kiểm tra tại Quầy thuốc Cầm Thị Huyền (địa chỉ cũ: Thôn Cầu Chải tóc đúng cách không chỉ giúp bạn giữ vẻ ngoài gọn gàng, mà còn là bước chăm sóc sức khỏe cần thiết cho mái tóc và da đầu. Mái tóc đẹp bắt đầu từ nền da đầu khỏe mạnh. Dầu gội chỉ giúp làm sạch, nhưng nuôi dưỡng da đầu mới là chìa khóa giúp tóc mọc chắc khỏe, hạn chế rụng tóc. Ảnh minh họa/ Nguồn internet Ảnh minh họa/ Nguồn internet Theo Phiếu công bố 180/20/CBMP-CT đã được Sở Y tế thành phố Cần Thơ cấp cho sản phẩm Dầu gội đầu Newgi.C, Công ty Cổ phần Dược phẩm Phương Nam kê khai công thức sản phẩm có chứa “Permethrin 0,02%”. Trên nhãn sản phẩm Dầu gội đầu Newgi.C - hộp 1 chai 100ml ghi: “Công dụng giúp làm sạch tóc, hỗ trợ làm sạch chí” kèm theo hình ảnh “con chí” (con chấy) trên nhãn sản phẩm. Permethrin, số CAS: 5264553-1 (tên hóa học: (±)-3-phenoxybenzyl 3-(2,2 dichlorovinyl)-2,2-dime thylcyclopropanecarboxylate) được sử dụng với vai trò là thuốc diệt côn trùng, thuộc họ thuốc Pyrethroid nằm trong danh sách các thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), xếp vào nhóm thuốc diệt côn trùng (Mã ATC: P03AC04). Căn cứ quy định về phân loại sản phẩm mỹ phẩm tại Thông tư số 06/2011/TT BYT ngày 25/01/2011 của Bộ Y tế quy định về quản lý mỹ phẩm và Hiệp định Hòa hợp mỹ phẩm ASEAN, sản phẩm Dầu gội đầu Newgi.C nêu trên không được phân loại là sản phẩm mỹ phẩm. Cục Quản lý Dược đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông báo cho các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm trên địa bàn ngừng ngay việc kinh doanh, sử dụng lô sản phẩm Dầu gội đầu Newgi.C - Hộp 1 chai 100ml nêu trên và trả lại cơ sở cung ứng sản phẩm; Tiến hành thu hồi sản phẩm vi phạm nêu trên; Kiểm tra, giám sát các đơn vị thực hiện thông báo; Xử lý các đơn vị vi phạm theo quy định hiện hành. Công ty Cổ phần Dược phẩm Phương Nam phải gửi thông báo thu hồi tới những nơi phân phối, sử dụng lô sản phẩm Dầu gội đầu Newgi.C - Hộp 1 chai 100ml nêu trên; Tiếp nhận sản phẩm trả lại từ các cơ sở kinh doanh, tiến hành thu hồi và tiêu hủy lô sản phẩm không đáp ứng quy định. Gửi báo cáo thu hồi lô sản phẩm về Cục Quản lý Dược trước ngày 10/8/2025. Đề nghị Sở Y tế thành phố Cần Thơ giám sát Công ty Cổ phần Dược phẩm Phương Nam thực hiện thu hồi lô sản phẩm không đáp ứng quy định. Kiểm tra Công ty Cổ phần Dược phẩm Phương Nam trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý mỹ phẩm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm. Xử lý, xử phạt vi phạm theo quy định hiện hành, báo cáo kết quả về Cục Quản lý Dược trước ngày 25/8/2025. Khai, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái). Điều này cho thấy, công tác hậu kiểm sau công bố sản phẩm hiện còn nhiều bất cập và thiếu đồng bộ. Khi một sản phẩm đã được cấp số công bố, nhiều cơ quan quản lý thường lơi lỏng giám sát, để mặc cho doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm. Điều này tạo kẽ hở lớn cho những hành vi vi phạm cố ý. Luật sư Nguyễn Minh Trí kiến nghị, cần có một hệ thống kiểm tra định kỳ đối với các sản phẩm đã được công bố, đặc biệt mỹ phẩm và thực phẩm chức năng là hai lĩnh vực dễ bị lách luật bằng cách công bố sai công dụng. Luật sư Trí khẳng định, trong những trường hợp như vụ Newgi.C, việc chỉ xử phạt hành chính là chưa đủ sức răn đe. Phải công khai rõ ràng danh tính sản phẩm, doanh nghiệp và lý do thu hồi để người tiêu dùng nắm được thông tin kịp thời. Nhiều trường hợp người tiêu dùng vẫn sử dụng vì không biết sản phẩm đã bị thu hồi hoặc sản phẩm vẫn âm thầm trôi nổi trên thị trường. Phải có hệ thống cảnh báo khẩn cấp về sản phẩm vi phạm như danh sách đen trên website Bộ Y tế, thông báo qua báo đài, mạng xã hội, hoặc các ứng dụng y tế. Đồng thời, doanh nghiệp phải có trách nhiệm thực hiện thu hồi triệt để, thông báo cho hệ thống phân phối, nhà thuốc, đại lý, không được tiếp tục để sản phẩm đến tay người tiêu dùng, dù dưới bất kỳ hình thức nào. Luật sư Nguyễn Minh Trí khuyến nghị, người tiêu dùng cũng nên giữ lại bao bì và hóa đơn sản phẩm nếu có, để làm cơ sở khiếu nại hoặc yêu cầu bồi thường nếu gặp tác dụng phụ.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTYzNTY5OA==