Ông Levon Arakelyan, 67 tuổi, sống ở làng Arinj, tỉnh Kotayk, Armenia bắt đầu khởi sự công cuộc đào hầm dưới nhà mình từ năm 1985, khi đó ông mới 44 tuổi và vợ của ông nhờ ông đào giúp một căn hầm nhỏ bên dưới nhà để bà dự trữ khoai tây. Sau khi đào xong cái hầm nhỏ đó, ông bỗng dưng hứng thú với công việc này và rồi cứ tiếp tục đào cho đến tận ngày nay.
Sau 23 năm đào hầm không ngừng nghỉ, giờ đây ông Arakelyan đã có gần như một ngôi đền bên dưới lòng đất. Theo như bà Tosya, vợ ông cho biết, ông đã làm việc gần như 18 tiếng/ngày trong suốt 23 năm. Giờ đây, bà cũng đang thay chồng điều hành ngôi đền dưới lòng đất này như một điểm đến du lịch và thu hút khá nhiều người đến tham quan.
 |
| Ông Arakelyan lúc còn sống. Ảnh: Odd |
Riêng về ông Arakelyan, lý giải nguyên do tại sao ông lại có động lực đào một công trình kiến trúc đồ sộ như vậy thì ông kể rằng có một tiếng nói bí ẩn cứ vang vọng trong đầu ông và thôi thúc ông tiếp tục đào. Ban đầu, tiến trình đào của ông Arakelyan khá chậm do lớp đá bên trên khá cứng, nhưng một thời gian sau khi đào tới lớp đất bên dưới mềm hơn thì công việc bắt đầu nhanh hơn.
Công trình kiến trúc của Levon Arakelyan rộng khoảng 280m2, sâu tầm 20m và gồm có 7 căn phòng được liên kết với nhau bởi những hành lang và cầu thang cũng được chạm trổ từ những tảng đá. Những bức tường cũng được điêu khắc nhiều hình thù nghệ thuật, thậm chí còn có những miếu thờ nhỏ. Tất cả đều do chính tay ông Levon Arakelyan tạo nên bằng đá, và những dụng cụ búa, đục, thô sơ.
“Chồng tôi chỉ ngủ 3, đến 4 giờ một ngày. Ông dành tất cả tâm huyết và tình cảm để hoàn thành nó" - bà Tosya Garibyan kể lại.
 |
| Nhiều khu vực được ông trang trí tỉ mỉ. Ảnh: Odd |
Trong suốt 23 năm, số đất mà ông Levon Arakelyan mang ra khỏi lòng đất tương đương 450 xe tải đầy. Số đất thừa này được ông chuyển giao cho một công ty địa phương sử dụng trong các công trình xây dựng khác.
Ông Levon sau nhiều năm làm việc miệt mài đã qua đời vào năm 2008, ở tuổi 67. Ông được cho là bị nhồi máu cơ tim nhưng vợ của ông cho rằng ông đã làm việc quá sức và không nghỉ ngơi quá lâu.
Dự án 23 năm của Levon Arakelyan hiện là điểm thu hút khách du lịch chính ở Arinj. Tầng đầu tiên của ngôi nhà chứa đầy những vật phẩm liên quan đến công việc của cuộc đời ông, bao gồm đôi giày, búa và đục được dùng trong suốt nhiều năm, cũng như cácthùng kim loại ông dùng để đưa đất đá ra ngoài.