Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam cho biết, vừa điều trị thành công một ca huyết khối động mạch phổi nguy hiểm ở thai phụ sau sinh, nguyên nhân là do bị suy giãn tĩnh mạch thai kỳ. Theo bác sĩ Mạnh, suy giãn tĩnh mạch thường gặp ở phụ nữ mang thai và sau sinh, vấn đề tưởng chừng như vô hại, nhưng biến chứng lại vô cùng nguy hiểm.
Theo đó, bệnh nhân sinh con lần đầu bằng phương pháp sinh mổ. 3 ngày sau sinh sản phụ cảm thấy đau ngực, khó thở và được chụp CT, phát hiện có huyết khối bán phần chiếm một nửa lòng mạch ở động mạch phổi trái.
Khai thác tiền sử được biết, trước đó bệnh nhân từng đau tức chân trái, có dấu hiệu suy giãn tĩnh mạch chân. Qua thăm khám, bác sĩ phát hiện có huyết khối hình thành ở tĩnh mạch chi dưới.
Bác sĩ Mạnh nhận định, có thể do tiền sử bị suy giãn tĩnh mạch, sau khi sinh con bệnh nhân nằm một chỗ lâu nên gây ứ trệ, hình thành huyết khối trôi về tim, lên động mạch phổi. Sau khi có chẩn đoán, bệnh nhân được điều trị tiêm chống đông, sau 5 ngày ổn định được chuyển uống thuốc chống đông.
Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh cảnh báo, suy giãn tĩnh mạch rất thường gặp ở phụ nữ mang thai và sau sinh nhưng nhiều người chủ quan. Ảnh: BSCC.
Theo bác sĩ Mạnh, phụ nữ có khả năng mắc huyết khối tĩnh mạch sâu trong thời kỳ mang thai cao gấp 5 lần so với đối tượng khác. Sinh lý của cơ chế tăng đông để bảo vệ thai phụ khỏi xuất huyết trong 6 tuần sau sinh cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ của huyết khối tĩnh mạch sâu cũng như nhồi máu động mạch phổi.
Ngoài ra, quá trình bệnh kéo dài liên quan đến hội chứng hậu huyết khối (PTS). Phần lớn phụ nữ bị huyết khối tĩnh mạch sâu trong thời kỳ mang thai sẽ phát triển các di chứng từ phù, thay đổi da đến huyết khối tái phát và loét.
Ở những đối tượng có một số bệnh nền kèm theo như bệnh tăng đông di truyền hoặc mắc phải, tiền sử huyết khối, hội chứng kháng phospholipid, lupus, bệnh tim như suy tim, rung nhĩ và bệnh hồng cầu hình liềm… nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu cũng tăng cao. Do vậy, nếu có các bệnh kể trên cần có kế hoạch điều trị cũng như quản lý huyết khối dự phòng một cách chủ động.
Bên cạnh đó, các yếu tố nguy cơ khác như tuổi từ 35 trở lên chưa sinh con lần nào, mang thai nhiều lần, béo phì, tiểu đường và lối sống ít vận động là những yếu tố làm tăng nguy cơ gấp 1,5–2 lần. Trong thời kỳ hậu sản, nhiễm trùng, tiền sản giật làm tăng nguy cơ huyết khối gấp 4 lần và sinh mổ làm tăng nguy cơ gấp 2 lần.
Phụ nữ mang thai và sau sinh, nhất là người có bệnh lý nền suy giãn tĩnh mạch thai kỳ cần đặc biệt chú ý để tránh biến chứng nguy hiểm. Ảnh minh họa.
“Phụ nữ có nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch cao hơn trong thời kỳ mang thai và thời kỳ hậu sản. Đặc biệt những người có bệnh nền suy giãn tĩnh mạch thai kỳ”, bác sĩ Mạnh cho hay.
Theo bác sĩ Mạnh, thông thường 80% phụ nữ sau sinh tĩnh mạch sẽ phục hồi nhưng số còn lại có thể không hồi phục hoặc có biến chứng huyết khối. Do vậy, ngoài việc phải kiểm tra thai nhi, các vấn đề trước sinh, chị em cũng nên có ý thức tầm soát suy giãn tĩnh mạch cả trước và sau sinh để có kế hoạch đề phòng nguy cơ của bệnh sau sinh, bên cạnh các bệnh phổ biến như tăng huyết áp thai kỳ hay tiểu đường thai kỳ.
“Với phụ nữ sau sinh 6 tuần nếu có dấu hiệu sưng phù đau chân nhiều, khó thở, đau ngực cần vào viện ngay để được phát hiện điều trị biến chứng huyết khối kịp thời”, bác sĩ Mạnh cảnh báo.