Bầu đất (hay còn gọi là kim thất, thiên hắc địa hồng) là một loại cây thuộc họ khoai. Chúng có đặc điểm: thân cao khoảng 50-70 cm; lá hình trái tim; rễ màu trắng; quả có hình dạng giống trứng và có màu xanh lá cây hoặc tím.
Rau bầu đất có xuất xứ từ châu Phi và các nước khu vực Đông Nam Á. Hiện chúng có nhiều ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. “Đây vốn là rau dại trong vườn nhà, ven rừng ven suối mấy ai để ý. Vì thế người dân ít khi hái về ăn như các loại rau khác, chỉ có một số thu hái làm thuốc chữa trị một số bệnh.
Tôi nhớ ngày nhỏ hễ đến mùa lạnh là bị viêm họng, ho có đờm. Mẹ không bao giờ mua thuốc tây mà đi tìm rau bầu đất về. Sau đó mẹ bảo mình nhai vài lá, ngậm nước và nuốt dần. Mẹ bảo nó sẽ giúp trị hết chững bệnh trên.
Tôi khá ngạc nhiên vì chẳng tin thứ rau dại này có thể chữa trị bệnh. Ngờ đâu tôi làm vậy 1-2 ngày là thuyên giảm hẳn”, chị Ánh Nhung (29 tuổi, Quảng Trị) cho biết.
Hiện chúng có nhiều ở các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên.
Vài năm trở lại đây, người dân Việt Nam, nhất là các thành phố lớn bắt đầu ưa chuộng rau bầu đất. Tiểu thương đã về các miền quê để thu mua chúng với lượng lớn đem ra thành phố bán lẻ. Người dân thấy vậy cũng đẩy mạnh việc trồng cây bầu đất để có thể chủ động thu hoạch, vừa đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, vừa cải thiện kinh tế gia đình.
“Trên các sàn thương mại điện tử, loại rau dại này được rao bán với giá từ 65.000 đến gần 100.000 đồng/kg. Song chị em nội trợ muốn tìm mua rất khó vì chúng không có nhiều.
Mình nghĩ ai muốn thưởng thức loại rau dại này cần nhờ người ở các miền quê tìm giúp. Sau đó họ sẽ gửi lên thành phố bằng đường ô tô, như vậy đảm bảo sự tươi ngon của rau”, chị Ánh Nhung nói.
Người phụ nữ cũng lý giải lý do rau bầu đất được dân thành thị ưa chuộng bởi nó là rau sạch, không phun thuốc trừ sâu hay tưới phân hóa học. Đặc biệt nó còn tốt cho sức khỏe con người.
Rau bầu đất xào tỏi.
Từ rau bầu đất có thể chế biến thành nhiều món ăn dân dã nhưng không kém phần thơm ngon, như: nấu canh, nhúng lẩu, xào tỏi, xào tôm…
Ngoài ra, chúng cũng thường được sử dụng kết hợp cùng các loại dược liệu khác giúp chữa trị sốt; tình trạng thiếu máu; kinh nguyệt không đều; đau mắt đỏ; đái són, đái buốt, đái dầm ở trẻ em; sốt phát ban và lỵ;...