Ths.BS Ngô Tuấn Khiêm - Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, gần đây có tiếp nhận một nữ bệnh nhân tên Lê Thị Sinh, 40 tuổi, nhập viện trong tình trạng buồn chán, có ý định tự tử. Qua khai thác tiền sử, các bác sĩ nhận thấy bệnh nhân chưa từng có rối loạn tâm thần, luôn được chồng hết mực yêu thương.
Chị Sinh được đánh giá là người hiền lành, chăm chỉ, ít nói. Chị lấy chồng từ năm 19 tuổi, dù kinh tế gia đình chỉ ở mức trung bình nhưng hai vợ chồng rất yêu thương nhau, chồng không bao giờ nặng lời với vợ. Vợ chồng chị có 2 con, nay đều đã lớn.
Khoảng 3 tháng gần đây, chị Sinh có áp lực công việc nhiều tại nhà máy, thậm chí có ngày phải làm đêm đến 3-4h sáng mới được nghỉ. Trong khoảng thời gian này, chị thường thấy buồn bã, chán nản, bi quan, không còn thiết tha làm việc gì.
Nữ bệnh nhân dù được chồng yêu thương, không bao giờ to tiếng nhưng vẫn muốn chết. Ảnh minh họa.
Chồng chị Sinh chia sẻ, những sở thích của vợ mình trước đây như xem phim, đi chơi đó đây giờ chị đều không còn hứng thú. Thậm chí, ngay cả món ăn chị từng rất yêu thích nay cũng dửng dưng, ăn không thấy ngon miệng. Chỉ trong vòng một tháng, chị Sinh đã sụt tới 5kg.
Về sức khỏe toàn thân, chị Sinh luôn thấy mệt mỏi, ngay từ buổi sáng khi mới ngủ dậy. Chị không còn thiết tha làm việc, trình trạng mất ngủ ngày càng nhiều. Chị ngày càng cảm thấy bi quan, tuyệt vọng, thậm chí nhiều lần nghĩ đến cái chết, nhất là khi nằm một mình vào buổi tối - khi mường tượng về tương lai ảm đạm.
Nhận thấy những dấu hiệu bất thường trên, chồng chị Sinh đã đưa vợ đến Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia thăm khám. Bác sĩ Khiêm cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán đã bị trầm cảm ở giai đoạn nặng, không có các triệu chứng loạn thần nhưng có ý tưởng tự sát.
Bác sĩ Khiêm chia sẻ về trường hợp nữ bệnh nhân luôn có ý định tự sát được điều trị tại viện.
Sau 15 ngày được điều trị phối hợp dùng thuốc và liệu pháp tâm lý, tình trạng của bệnh nhân đã cải thiện tốt. Chị đỡ buồn chán, bi quan, không còn ý tưởng tự sát, đã ăn ngon miệng hơn, đêm ngủ tốt. Dù vậy các bác sĩ vẫn tư vấn cho người thân của chị cần loại bỏ tất cả các vật có khả năng gây hại như đồ sắc nhọn để hạn chế nguy cơ bệnh nhân có thể tự sát. Người nhà cũng cần phối hợp cùng nhân viên y tế theo dõi sát bệnh nhân 24/24h, đặc biệt là vào ban đêm và lúc trời rạng sáng. Hiện bệnh nhân đã được xuất viện về gia đình theo dõi và tái khám theo lịch hẹn.
Theo bác sĩ Khiêm, với trầm cảm, ở mỗi một lứa tuổi sẽ có những áp lực khác nhau, không ai giống ai. Ví dụ như trường hợp bệnh nhân này, dù được chồng yêu chiều, con cái trưởng thành, cuộc sống gia đình được cho là êm đềm, nhưng áp lực công việc mà cụ thể là phải làm thêm ban đêm khiến bệnh nhân căng thẳng, mệt mỏi và đó là nguyên nhân dẫn tới trầm cảm.
"Những căng thẳng, stress trong công việc có thể sẽ tác động đến các gen trong cơ thể, từ đó gây ra những triệu chứng của trầm cảm. Mặt khác, dù bệnh nhân được chồng quan tâm trong cuộc sống, nhưng lại không chia sẻ được về công việc, từ đó khiến chị cảm thấy bi quan, chán nản, không có tương lai... Tất cả những vấn đề này liên tục dồn nén trong một thời gian dài (gần 3 tháng) khiến bệnh nhân không chịu được áp lực, có ý định tự tử", bác sĩ Khiêm cho hay.
Bác sĩ Ái Vân cho biết, dự báo đến năm 2030, trầm cảm sẽ đứng vị trí số một về gánh nặng y tế.
BSCK 2 Nguyễn Thị Ái Vân - Đơn nguyên Rối loạn cảm xúc - Phòng điều trị Rối loạn cảm xúc và ăn uống (Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia, BV Bạch Mai) cho biết, trầm cảm là một rối loạn tâm thần thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trầm cảm là nguyên nhân đứng thứ 3 của gánh nặng bệnh tật trên toàn thế giới trong năm 2004 và sẽ chuyển sang vị trí dẫn đầu vào năm 2030. Đặc biệt, trầm cảm gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự bền vững trong tình cảm gia đình, dẫn đến ly thân hoặc ly hôn. Do vậy, việc nhận biết sớm dấu hiệu trầm cảm để có sự can thiệp kịp thời là rất quan trọng.
Bác sĩ Ái Vân tư vấn một số dấu hiệu nhận biết người bị trầm cảm như sau:
- Khí sắc giảm: Nét mặt của bệnh nhân luôn buồn bã, các nếp nhăn giảm nhiều thậm chí mất hết nếp nhăn. Tình trạng khí sắc giảm rất bền vững do bệnh nhân buồn, bi quan, mất hy vọng.
- Mất hứng thú hoặc sở thích cho các hoạt động: Người bệnh không còn các sở thích trước đây.
- Mất cảm giác ngon miệng, ăn ít hoặc sút cân: Sự ngon miệng thường bị giảm sút, thậm chí trong các trường hợp nặng bệnh nhân nhịn ăn hoàn toàn.
Mất ngủ thường xuyên là dấu hiệu điển hình của trầm cảm. Ảnh minh họa.
- Rối loạn giấc ngủ: Hay gặp nhất trong trầm cảm chủ yếu là mất ngủ, người bệnh thường than phiền khó vào giấc ngủ, ngủ hay tỉnh dậy và khó khăn trong việc tiếp tục ngủ lại hoặc thức dậy sớm hơn bình thường. Một số ít người bệnh có thể ngủ nhiều hơn bình thường.
- Rối loạn hoạt động tâm thần vận động: Các triệu chứng ức chế vận động nặng nề thường thấy như người bệnh nằm lỳ trên giường cả ngày mà không hoạt động gì.
- Giảm sút năng lượng: Người bệnh thường than phiền năng lượng bị giảm sút, họ bị kiệt sức và mệt mỏi, gần như không có sức để làm việc gì nữa. Mệt mỏi thường nặng hơn về buổi sáng.
- Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi: Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi rất hay gặp trong giai đoạn trầm cảm chủ yếu. Bệnh nhân cho rằng mình là kẻ vô dụng, không làm nên trò trống gì.
- Khó suy nghĩ, tập trung hoặc ra quyết định: Nhiều bệnh nhân than phiền khó suy nghĩ, khó tập trung chú ý vào một việc gì đó. Bệnh nhân cũng rất khó khăn khi cần đưa ra quyết định, họ thường phải cân nhắc rất nhiều trời gian với những việc thông thường.
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi