Phát hiện cả thuốc lắc, thuốc phiện, ma túy
Các nhà khoa học thuộc Viện Kỹ thuật hóa sinh và Tài liệu nghiệp vụ, Tổng cục IV, Bộ Công an vừa nghiên cứu thành công bộ công cụ này. ThS Lê Trọng Văn, Trưởng nhóm nghiên cứu cho biết, sản phẩm được chế tạo trên cơ sở sử dụng khả năng phản ứng đặc hiệu của kháng thế đơn dòng (monoclonal antibody) để phát hiện nhiều loại ma túy có trong nước bọt của người sử dụng. Điểm mấu chốt của công nghệ là sử dụng 3 loại kháng thể đơn dòng gắn với hạt vàng nano làm chất phát hiện. Kháng thể đơn dòng kháng opiate để phát hiện các ma túy thuộc nhóm opiate (gồm thuốc phiện, heroin, codein, morphine). Kháng thể methamphetamine phát hiện thuốc lắc và kháng thể THC để phát hiện cần sa. Tất cả kháng thể này được tích hợp trong một que thử.
Bộ thử này cho phép kiểm tra đồng thời 6 loại ma túy, đây cũng là các loại ma túy phổ biến nhất ở Việt Nam hiện nay. Nếu người sử dụng 1 hoặc nhiều loại ma túy thì trên thẻ thử sẽ chỉ thị bằng việc mất các vạch màu tương ứng hoặc cả 3 vạch màu. Bộ kiểm tra bao gồm 2 phần chính là thẻ thử và dụng cụ lấy mẫu nước bọt cùng với hướng dẫn sử dụng gắn trong đó. Dụng cụ lấy nước bọt đã được khử trùng bằng phương pháp hiện đại đảm bảo vô trùng và an toàn cho người sử dụng.
Quy trình lấy mẫu và đọc kết quả rất đơn giản. Chỉ cần bóc túi, lấy ruột xilanh gắn thanh thu mẫu. Đặt thanh hút mẫu dưới lưỡi hoặc bên mang má, ngậm từ 1 đến 2 phút, sau đó cho thanh thu mẫu nước bọt trở lại ống xi lanh, ép nước bọt từ thanh mẫu 4 - 5 giọt và nhỏ vào cửa sổ test. Bảng kết quả từ 0 đến A, B, C, D, E. Âm tính là cả 4 vạch ở cột 0 đều xuất hiện. Mẫu A là dương tính với methamphetamine, mẫu B dương tính với opiate, mẫu C dương tính với THC và mẫu D dương tính với cả 3 loại ma túy trên, mẫu E là bị lỗi không đọc được. Sau từ 5 - 15 phút, tất cả các mẫu này sẽ cho kết quả.
Kiểm tra nhanh lái xe, người bất tỉnh
Theo ThS Lê Trọng Văn, công nghệ tiên tiến nhất hiện nay để phát hiện ma túy là thử nước tiểu. Điều này có những bất tiện trong lấy mẫu và quy trình thử cũng phức tạp hơn. Việc lấy mẫu nước bọt với thời gian đọc kết quả ngắn cho phép thử ngay tại hiện trường, đặc biệt là thử với những lái xe và người bị bất tỉnh. Ứng dụng phổ biến nhất của bộ kít thử này là khi cần kiểm tra đột xuất lái xe, phục vụ công tác kiểm tra người điều khiển phương tiện giao thông. Với cách thử cũ, nhiều khi việc lấy mẫu gặp rất nhiều khó khăn do đối tượng chống đối. Xác xuất chính xác của mẫu nước bọt cũng cao hơn, tiện lợi hơn.
Đây là sản phẩm Viện Kỹ thuật hóa sinh và Tài liệu nghiệp vụ nghiên cứu, sản xuất chủ yếu sử dụng cho chương trình kiểm soát người điều khiển phương tiện giao thông. Sắp tới, bộ kit thử này sẽ được sản xuất đại trà để bán rộng rãi cho người dân có nhu cầu sử dụng. Khi được thương mại hóa thành công, cảnh sát điều khiển giao thông có thể được trang bị bộ kit này để phát hiện người vi phạm, phục vụ cho công tác an ninh trật tự.
Ngoài ra, các nhà khoa học của Viện hiện nay vẫn đang tiếp tục sản xuất nhiều loại que thử ma túy trong nước tiểu như que thử thuốc phiện heroin, morphin, codein, que thử cần sa (THC) que thử Methamphetamine, Amphetamine, que thử Ketamine, que thử Cocain... vẫn sử dụng chung công nghệ này, chỉ khác chất chỉ thị để tìm ra loại ma túy cần phát hiện.
Thông tin về sản phẩm bạn đọc có thể liên hệ với Viện Kỹ thuật hóa sinh và Tài liệu nghiệp vụ, Tổng cục IV, Bộ Công an, 80 Trần Quốc Hoàn, Cầu Giấy, Hà Nội, điện thoại: (04) 3.3213121/0912025368.
"Khi tiến hành kiểm tra đột xuất người tham gia giao thông, hoặc các quán bar, vũ trường, các tụ điểm ăn chơi, người thi hành công vụ chỉ cần sử dụng mẫu này là cho kết quả khá chính xác. Nhiều người có nhu cầu kiểm tra người thân xem có bị nghiện ma túy không mà không có cách gì để biết được, đây chính là một công cụ đơn giản nhất".
ThS Lê Trọng Văn