Sáng 21/8, tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho biết, nếu như năm 2023 xảy ra tình trạng thiếu điện cục bộ thì năm nay đã có sự tiến bộ rất rõ.
Tuy nhiên, đại biểu đoàn Đồng Tháp cho rằng, cách tính giá điện bậc thang hiện nay chưa phù hợp với người dân. Trong đó, bậc 1 của điện sinh hoạt quy định mức sử dụng chỉ từ 0 - 50kWh. Ngoài ra, người dân còn bị chịu thuế VAT 10%.
Do đó, ông Phạm Văn Hòa đề xuất Bộ Công Thương nghiên cứu, nâng mức điện sinh hoạt bậc 1 lên 100kWh và tính toán xem có bỏ được thuế VAT hay không.
Trả lời câu hỏi trên, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên lý giải, biểu giá điện bậc thang là mô hình phổ biến của tất cả các quốc gia để khuyến khích khách hàng sử dụng tiết kiệm. Bởi vì, điện là sản phẩm rất khác so với các ngành khác, càng sản xuất nhiều càng ảnh hưởng tới môi trường.
Hiện nay, Quyết định số 28 quy định biểu giá giá điện bán lẻ gồm 6 bậc. Thực hiện nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ trì sửa đổi quyết định này.
 |
| Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên. Ảnh: QH |
Theo đó, trong dự thảo trình Chính phủ, giá điện bán lẻ được tính toán lại thành 5 bậc. Trong đó, bậc 1 nâng từ 0 - 50kwh lên 0 - 100 kWh, như đề xuất của đại biểu Quốc hội.
Với cách tính trên, theo Bộ trưởng, sẽ góp phần hỗ trợ người nghèo. Đồng thời, mức hỗ trợ người nghèo vẫn giữ như cũ, ngân sách nhà nước hỗ trợ tới mức 30kWh. Từ mức 30kWh đến hết khung bậc 1, người tiêu dùng phải thanh toán theo quy định.
Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, để xóa khoảng cách bất hợp lý giữa các đối tượng sử dụng điện, dự thảo đề nghị điều chỉnh khung giá điện trong sản xuất, sinh hoạt tiệm cận hơn; một số ngành sản xuất được điều chỉnh tương ứng với biểu giá trong lĩnh vực dịch vụ để đảm bảo không bù chéo giữa các đối tượng sử dụng điện.
Trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Văn Hòa về bỏ thuế VAT trong mua bán điện, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước. Việc giảm thuế để giải quyết một lĩnh vực có biến động lớn về giá là không hợp lý.
"Thời gian qua, Quốc hội đã giảm thuế cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh (giảm 200 ngàn tỷ đồng). Liên quan đến điện bậc thang, điện sinh hoạt đã có quy định hỗ trợ hộ nghèo, gia đình chính sách; áp dụng điện bậc thang đối với hộ gia đình sử dụng tiết kiệm điện", ông Hồ Đức Phớc nói.
Theo đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh), cử tri và nhiều chuyên gia kinh tế hiện nay cho rằng việc điều hành giá điện có nhiều bất cập. Chính điều này là một trong những nguyên nhân quan trọng gây thua lỗ cho ngành điện khoảng 47 nghìn tỷ đồng trong năm 2022 và 2023.
“Bộ trưởng có đồng tình với nhận định này không? Xin Bộ trưởng cho biết giải pháp nào để điều hành giá điện một cách tốt nhất trong thời gian tới?”, đại biểu Huỳnh Thanh Phương nêu câu hỏi.
 |
| Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu giải pháp về điều hành giá điện. Ảnh: QH |
Trả lời ý kiến cho rằng việc điều hành giá điện có nhiều bất cập, gây thua lỗ cho ngành điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định "không có chuyện đó".
Theo ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ Công Thương là cơ quan quản lý nhà nước, thực hiện 3 chức năng cơ bản liên quan đến ngành điện, gồm: Quy hoạch, kế hoạch; cơ chế chính sách; thanh tra, kiểm tra.
Điện là một trong những mặt hàng phải bảo đảm bình ổn giá. Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là đơn vị duy nhất có chức năng mua bán và cung ứng điện. Để bảo đảm an ninh năng lượng điện quốc gia, EVN phải mua điện theo giá thị trường, tuy nhiên, đầu ra thì lại phải bảo đảm bình ổn giá.
“Hiện nay có sự chênh lệch giữa đầu vào, đầu ra của giá điện. Cụ thể, chênh lệch giữa giá mua vào và bán ra của EVN là 208 - 216 đồng/1kWh”, ông Nguyễn Hồng Diên nói.
Về giải pháp để EVN không bị thua lỗ, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, cơ quan này đang tham mưu với Chính phủ để sửa đổi, bổ sung Luật Điện lực và sẽ trình Quốc hội trong tháng 10/2024. Dự luật sửa đổi đưa ra giải pháp xóa bù chéo giữa các đối tượng, khách hàng sử dụng điện và tính đúng, tính đủ giá điện.
“Trong đó, tính đúng, đủ giá thành sản xuất điện và vận hành hệ thống điện. Ngoài ra, Chính phủ đã quyết định chuyển Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) về Bộ Công Thương. Việc này sẽ đảm bảo minh bạch, công bằng trong việc điều độ, vận hành hệ thống điện”, ông Nguyễn Hồng Diên nói thêm