Lộ nhiều sai phạm tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ VN

Thanh tra Chính phủ nêu rõ trong thông báo kết luận, qua thanh tra trong quá trình quản lý tài chính, tài sản Nhà nước giao giai đoạn 2011-2015, Viện Hàn lâm, 8 đơn vị trực thuộc và các tổ chức, cá nhân liên quan còn những hạn chế, thiếu sót.

Trong đó, Viện Hàn lâm chưa giao đầy đủ dự toán thu sự nghiệp cho các đơn vị trực thuộc theo quy định của Bộ Tài chính về tổ chức thực hiện dự toán ngân sách nhà nước. Không giao chỉ tiêu tiết kiệm 10% chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương (năm 2014) là chưa chấp hành đúng quy định tại Thông tư số 199/2013/TT-BTC về hướng dẫn tổ chức thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2014. Phê duyệt dự án “Đầu tư thí điểm phát triển và hiện đại hoá Viện Địa chất – giai đoạn 1” không phản ánh loại, cấp công trình là chưa thực hiện đúng quy định của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình.

Việc phê duyệt quy mô công trình dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Sinh học Tây Nguyên” chưa phù hợp thực tiễn. Phê duyệt điều chỉnh quy mô dự án “Cơ sở nghiên cứu, triển khai Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng” khi chưa được thẩm định.

“Giao chủ đầu tư không đúng chức năng chuyên môn và không đủ cán bộ có năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng trực tiếp quản lý dự án là không đảm bảo theo đúng quy định”, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Ngoài ra, Viện Hàn lâm để Viện Nghiên cứu hệ gen thực hiện công tác lập dự án khi không đủ tư cách pháp nhân; Quyết định phê duyệt dự án đầu tư không có nội dung quy đinh về hình thức quản lý dự án là chưa đảm bảo quy định.

Cùng với đó, công tác thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu của Viện Hàn lâm cũng mắc nhiều sai sót. Việc phê duyệt kế hoạch đấu thầu không nêu rõ nguồn vốn hoặc phương thức thu xết vốn thanh toán cho nhà thầu theo quy định cũng là một trong các sai sót. Viện Hàn lâm cũng tiến hành phân chia gói thầu không hợp lý, chưa đảm bảo quy định theo Luật Đấu thầu 2005. Công tác quyết toán dự án hoàn thành và công tác quản lý tài sản cũng mắc một số sai phạm.

Đối với 8 đơn vị trực thuộc Viện Hàn Lâm, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ việc các đơn vị này lập, phê duyệt dự toán chi phí quản lý dự án hằng năm chậm dẫn đến nhiều khoản chi không đúng quy định; xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ chưa đúng quy định; thu các khoản phí, lệ phí, học phí phát sinh tại đơn vị không nộp kho bạc nhà nước, không thực hiện phân bổ phần chênh lệch thu chi từ hoạt động thường xuyên, trích lập các quỹ không đúng quy định, thanh toán một số khoản chi chưa đúng quy định, công tác mua sắm vật tư, hóa chất cho các đề tài còn thiếu sót…

TTCP cũng chỉ ra một số dự án của các đơn vị thuộc Viện Hàn Lâm có sai sót làm tăng chi phí như việc phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Kỹ thuật nhiệt đới” có sai sót trong áp dụng cơ chế chính sách nhà nước làm tăng chi phí xây dựng hơn 732 triệu đồng, tăng chi phí quản lý hơn 13 triệu đồng, tăng chi phí tư vấn hơn 20 triệu đồng; Viện NCHG tự thực hiện tư vấn lập dự án, không thực hiện đúng nhiệm vụ được quy định; xác định chi phí thiết kế, lập dự toán dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Sinh học Tây Nguyên” sai phải giảm trừ hơn 20 triệu đồng…Công tác thi công xây lắp một số gói thầu của Viện Hàn lâm phải giảm trừ giá trị hơn 3,4 tỷ đồng…

Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, trách nhiệm về các thiếu sót, hạn chế trong quản lý tài chính, tài sản nhà nước thuộc lãnh đạo Viện Hàn lâm, Ban Kế hoạch – Tài chính, các viện, đơn vị thuộc Viện Hàn Lâm giai đoạn 2011-2015. Ngoài ra, chủ đầu tư và các nhà thầu tham gia thực hiện dự án phải chịu trách nhiệm về các thiếu sót, hạn chế trong việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng.

Trước những sai phạm trên của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Viện Hàn lâm phối hợp cùng Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch & Đầu tư nghiên cứu thống nhất phương án tiếp tục phân bổ vốn đầu tư hàng năm, đảm bảo cho Viện Hàn lâm đẩy nhanh tiến độ các dự án, tránh lãng phí; tăng cường công tác quản lý việc chấp hành các quy định của pháp luật; tổng kết rà soát, đánh giá, báo cáo kịp thời kết quả thực hiện công tác quản lý tài chính, tài sản nói chung, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Kiểm tra rà soát các dự án thi công dang dở, xác định rõ các công trình dự án thực sự cần thiết.

Ngoài ra TTCP đề nghị Viện Hàn lâm chỉ đạo kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan đến thiếu sót, khuyết điểm nêu trong kết luận thanh tra. Yêu cầu Viện Hàn lâm xử lý số tiền 4,1 tỷ đồng phát hiện qua thanh tra.