Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ tuyên bố không công nhận việc Iran tuân thủ thỏa thuận hạt nhân năm 2015, trong bài phát biểu tại Nhà Trắng vào lúc 12h45 ngày 13/10/2017 (0h45 ngày 14/10 giờ Việt Nam).
Về vấn đề này, phát ngôn viên chính phủ Đức Steffen Seibert ngày 13/10 tuyên bố: "Chúng tôi tin rằng thỏa thuận này là một công cụ quan trọng để ngăn chặn một Iran có vũ khí hạt nhân. Nếu ... một quốc gia quan trọng như Mỹ đi đến một kết luận khác, chúng tôi sẽ nỗ lực hơn nữa với các đối tác khác để duy trì sự gắn kết này”.
Chia rẽ giữa hai bờ Đại Tây Dương
Ngày 12/10, Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel cho biết bất kỳ động thái nào của Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran đều gây chia rẽ giữa Châu Âu và Mỹ. Ông nói thêm: "Chúng ta cũng phải nói với người Mỹ rằng hành vi của họ đối với vấn đề Iran sẽ khiến cho Châu Âu có lập trường chung với Nga và Trung Quốc".
 |
| Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel. Ảnh: Die Welt |
Mặc dù có nhiều cảnh báo của các nhà lãnh đạo toàn cầu và thậm chí từ chính quyền Mỹ, Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ công bố một chiến lược mới nhằm đối phó với Iran, trong đó có việc “chối bỏ” sự tuân thủ của Iran đối với thỏa thuận hạt nhân. Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hiệp quốc đã nhiều lần chứng nhận rằng Iran đã tuân thủ các hạn chế do thỏa thuận hạt nhân áp đặt. Tuy nhiên, ông Trump lại nói rằng Iran vi phạm "tinh thần" của thỏa thuận hạt nhân do ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad và sau đó phóng thử nghiệm bắn các tên lửa đạn đạo mới được phát triển.
Phía Mỹ muốn thỏa thuận hạt nhân buộc Iran ngừng can dự vào các cuộc xung đột ở Syria, Iraq và Yemen, nhưng Ngoại trưởng Đức Gabriel nói rằng đây không phải là điều kiện cáo buộc Iran không tuân thủ thỏa thuận hạt nhân.
Nếu Tổng thống Donald Trump không xác nhận việc Tehran tuân thủ Thỏa thuận hạt nhân, Quốc hội Mỹ sẽ phải quyết định trong vòng 60 ngày những biện pháp trừng phạt Iran mới.
Một khu vực “khủng hoảng nóng”
Một số quan chức EU và Mỹ đã cảnh báo rằng việc Tổng thống Donald Trump rút khỏi Thoả thuận hạt nhân Iran, điều này có thể khiến Mỹ bị cách ly ngoại giao.
Ngoại trưởng Gabriel cảnh báo: "Việc Mỹ rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ biến Trung Đông thành một khu vực khủng hoảng nóng". Ông nói thêm rằng nếu Iran tiếp tục phát triển vũ khí hạt nhân, thì có nguy cơ sẽ xảy ra một cuộc chiến mới khả năng tham gia của Israel. Ông Gabriel khẳng định: “Đây là tín hiệu có hại đối với công cuộc giải trừ vũ khí hạt nhân. Một số quốc gia có thể coi sự thất bại của Thỏa thuận Iran là cái cớ để tự trang bị vũ khí hạt nhân càng sớm càng tốt".
Trong vài tháng tới, Ngoại trưởng Gabriel sẽ từ chức sau khi Đảng Xã hội Dân chủ (SPD) tuyên bố đứng về phe đối lập, chứ không tham gia đại liên minh cầm quyền CDU/CSU-SPD như trước đây.
Một trong những ứng cử viên nhắm vào chức Ngoại trưởng Đức sắp tới là lãnh đạo Đảng Xanh Cem Özdemir cũng cảnh báo trên Twitter về cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân và nói rằng Ả-rập Xê-út thậm chí có thể trở thành một cường quốc hạt nhân mới trong khu vực.