Theo số liệu được Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn cung cấp từ đầu năm đến nay, chúng ta chưa nhập lô hàng hoa quả nào từ các nước Úc, New Zealand vào Việt Nam nhưng trên thị trường đang tràn ngập dán nhã từ các nước trên.
Từ tháng 2 trở về nước, táo Mỹ chiếm thị phần lớn trên thị trường; táo Úc và New Zealand cũng có nhưng số lượng không nhiều, giá bán từ 120.000 - 240.000 đồng/kg tùy loại.
Từ tháng 3, tại rất nhiều siêu thị ở Hà Nội, táo và nho của Úc và New Zealand bày tràn trên các kệ hàng, giá bán ngày càng rẻ, từ 120.000 đồng/kg giảm dần xuống 90.000 đồng/kg, 70.000 đồng/kg, cá biệt có siêu thị chỉ bán 59.000 đồng/kg, rẻ hơn cả táo Trung Quốc.
Mỗi quả táo, túi nho được bán đều được dán nhãn nhỏ thể hiện chủng loại táo (táo Gala, Ambrosia New, Queen hay Fuji...) và xuất xứ (Mỹ, Úc hay New Zealand). Từ cuối tháng 4, các mặt hàng này được đổ bán nhiều ở các chợ dân sinh.
Đối chiếu với số liệu do Cục Bảo vệ thực vật cung cấp thì số táo Úc và New Zealand hiện đang bán tràn lan với số lượng lớn trên thị trường hẳn là đều được nhập từ năm 2013.
Điều này khiến người tiêu dùng đặt ra hàng loạt câu hỏi: công nghệ bảo quản nào có thể giúp táo trong vòng gần 8 tháng, đến tay người tiêu dùng mà vẫn tươi vỏ, núm không héo; liệu tình trạng nhập nhèm nguồn gốc có đang diễn ra khi táo Trung Quốc được gắn mác hàng cao cấp để qua mặt người tiêu dùng...
Những nghi vấn này càng có cơ sở khi mà từ đầu năm đến nay, táo, nho, lê Trung Quốc vẫn vào thị trường Việt Nam với thị phần lên đến 60%. Số hàng này đang được tiêu thụ ở đâu khi hầu hết các siêu thị, cửa hàng bán trái cây đều không thừa nhận bán hoa quả Trung Quốc.
Câu hỏi này không dễ trả lời. Ngay cả Cục bảo vệ thực vật cũng thừa nhận rất khó phân biệt được đâu là trái cây Trung Quốc, đâu là của Mỹ, Úc, New Zealand vì bằng cảm quan, những loại quả trên đều giống nhau như "anh em sinh đôi".
Cách phân biệt nếu có ở đây là dựa vào việc bảo quản. Khác với táo Trung Quốc, táo nhập khẩu từ Mỹ, Úc, New Zealand bắt buộc phải bảo quản lạnh. Vì vậy, có thể khẳng định ngay là những loại táo, lê, nho bày bán tại chợ, các quầy hàng không có tủ lạnh bảo quản đều là hàng có nguồn gốc Trung Quốc. Còn hàng bán tại các siêu thị thì các cơ quan chức năng cũng đành... bó tay.
Trong khi chờ đợi cơ quan quản lý thị trường làm rõ sự việc thì lãnh đạo Cục bảo vệ thực vật khuyến cáo: Nếu có bất kỳ dấu hiệu hư hỏng trên vỏ quả, hạt mốc hay mọc rêu thì không nên sử dụng; riêng với táo, loại bở và nhạt là táo Trung Quốc.