Bệnh nhân là N.P.A (18 tuổi, đến từ Thanh Hóa) được chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW tháng 1/2017 trong tình trạng đờ đẫn không tiếp xúc, có cơn xoắn vặn, nhai, đảo lưỡi, rối loạn nhịp thở, rung giật nhãn cầu, tăng huyết áp. Một tuần trước khi được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW, bệnh nhân A có các dấu hiệu lo lắng, kèm theo đau đầu nhiều, sốt cao liên tục, khó tiếp xúc. Sau 5 ngày điều trị tại nhà không đỡ, bệnh nhân được gia đình đưa đến Bệnh viện Bạch Mai thăm khám. Qua thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị viêm não nên chuyển đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TW.
BS Nguyễn Trung Cấp, khoa Cấp cứu- Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TW cho biết, ngay khi tiếp nhận bệnh nhân này, các bác sĩ đã điều trị theo hướng viêm não herpes. “Tuy nhiên, hình ảnh siêu âm ổ bụng cho thấy một khối u quái bì buồng trứng là gợi ý rất lớn cho các bác sĩ nghĩ đến căn bệnh viêm não do kháng thể NMDA. Kết quả mẫu bệnh phẩm xét nghiệm tại đặc hiệu tại labo của Đơn vị nghiên cứu lâm sàng trường Đại học Oxford (Oucru) cho dương tính với thể viêm não này”- BS Cấp thông tin
Theo BS Cấp, viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA có thể liên quan nhiều tới các khối u, trong đó đặc biệt quan trọng là u quái buồng trứng. Đây là loại khối u chứa nhiều loại mô cơ thể khác nhau (bao gồm cả mô não).
U quái buồng trứng thường gặp phụ nữ trong độ tuổi sinh nở, nhưng đôi khi cũng có những u quái tương tự ở tinh hoàn nam giới. Đây là loại khối u có nhiều dạng tổ chức bên trong như răng, tóc, da, mô mềm và thậm chí cả tổ chức tương tự não. Nhưng sự liên quan của loại u này với viêm não do kháng thể kháng receptor NMDA mới được phát hiện ra trong thời gian gần đây.
Đối với trường hợp bệnh nhân N.P.A, phương án loại bỏ khối u là một phần rất quan trọng trong điều trị, vì thế, bệnh nhân này đã được các bác sĩ chỉ định cắt bỏ u quái bì buồng trứng và điều trị corticoid liều cao.
Trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, BS Cấp cho hay, việc đưa ra được chẩn đoán đã khó, hành trình điều trị cho ca bệnh này còn nhiều khó khăn hơn do kéo dài. Tuy nhiên, may mắn đã đến với bệnh nhân khi sau 5 tháng điều trị, mặc dù vẫn còn một chút “vấn đề”, song bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn, thoát khỏi các dấu hiệu của bệnh viêm não. Đồng thời bệnh nhân đã tự đi lại, tự ngồi, tự ăn uống được, ngôn ngữ được cải thiện. Về một chút “vấn đề” của bệnh nhân, BS Cấp thông tin, tình trạng này sẽ hết theo thời gian.
Với ca bệnh này, các bác sĩ cho biết cũng là một kinh nghiệm cho các bác sĩ, khi có những trường hợp viêm não không không xác định được căn nguyên virus hay nguyên nhân viêm não tự miễn khác đều nên nghi ngờ bị viêm não do kháng thể kháng NMDA và nên được sàng lọc u một cách hệ thống.
Việc sàng lọc có thể phát hiện nhờ siêu âm, CT hoặc MRI ngực, ổ bụng. Phụ nữ cần được siêu âm kiểm tra kỹ buồng trứng, và nam giới nên được siêu âm tinh hoàn. Khi được khẳng định chính xác, việc điều trị mang lại nhiều cơ hội hồi phục hoàn toàn cho bệnh nhân.
Được biết, đây cũng là ca viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA lần đầu tiên được khẳng định bằng xét nghiệm tại Bệnh viên Bệnh Nhiệt đới TW. Bệnh nhân N.P.A hiện đã được ra viện, thành công của ca bệnh, không chỉ thể hiện nỗ lực quyết tâm cứu chữa cho người bệnh của các y bác sĩ mà còn là sự hợp tác, là sự kiên trì của bệnh nhân và gia đình người bệnh để sự sống của cô gái 18 lại được nối dài...