Trận chiến vịnh Leyte, Đông Philippines năm 1944 là trận đánh quan trọng nhất hồi Chiến tranh thế giới 2, đồng thời là sự kiện đánh dấu sự chấm hết của phát xít Nhật Bản. Trong trận chiến này, lực lượng tác chiến mặt đất của Mỹ do Tướng Douglas MacArthur chỉ huy cuộc đổ bộ lên Leyte. Bên cạnh đó, Hạm đội 7 do Phó Đô đốc Thomas Kinkaid chỉ huy. Trong khi đó, Hạm đội 3 của Đô đốc William "Bull" Halsey và Lực lượng đặc nhiệm tàu sân bay phản ứng nhanh (TF38) của Phó Đô đốc Marc Mitscher phối hợp tác chiến nhằm giải phóng Philippines khỏi xiềng xích của phát xít Nhật.
Biết được kế hoạch của
Mỹ và các nước đồng minh, Hải quân Nhật Bản đã vạch ra kế hoạch Sho-Go 1 nhằm đẩy lùi kế hoạch giải phóng Philippines. Để thực hiện kế hoạch này, Nhật Bản đã huy động gần như toàn bộ lực lượng hải quân để củng cố vị trí. Tuy nhiên, vào thời điểm này, hải quân Nhật Bản ở thế bất lợi, yếu thế hơn so với quân đồng minh.
 |
| Trận chiến vịnh Leyte năm 1944 là trận đánh đặt dấu chấm hết cho Đế quốc Nhật Bản. |
Tham gia trận đánh này, Mỹ đã huy động tổng cộng 30 tàu sân bay (bao gồm: tàu sân bay USS Intrepid, Hornet, Franklin, Lexington, Bunker Hill, Wasp, Hancock, Enterprise, Essex và 8 tàu sân bay hạng nhẹ: Independence, Princeton, Belleau Wood, Cowpens, Monterey, Langley, Cabot, San Jacinto)... Tham gia trận chiến này, Mỹ còn điều 20 tàu tuần dương hạm, 104 tàu phóng ngư lôi, 47 tàu ngầm và hàng trăm tàu quét mìn, tàu đổ bộ, vận tải và 1.280 chiến đấu cơ. Trong khi đó, phía Nhật Bản có 12 tàu sân bay (nổi bật là tàu sân bay Zuikaku, Zuiho, Chitose và Chiyoda), 10 tàu tuần dương hạng nặng, 33 tàu khu trục và khoảng 500 máy bay chiến đấu.
Trận chiến vịnh Leyte bắt đầu từ ngày 23/10/1944 đến ngày 26/10/1944. Trong 4 ngày giao chiến, hải quân Mỹ và Nhật Bản đã có 4 lần đụng độ trực diện tại vùng biển Sibuyan. Đến cuối cùng, tương quan sức mạnh giữa hai bên có sự chênh lệch rõ rệt, Nhật Bản đã phải chấp nhận thất bại kể cả khi thực hiện kiểu tấn công tự sát(kamikaze) nhưng không đạt được hiệu quả.
Kết thúc trận chiến, Hải quân Đế quốc Nhật phải chịu thiệt hại nặng nề, với 4 tàu sân bay, 3 tàu chiến, 8 tuần dương hạm và 12 tàu khu trục bị đánh chìm. Hơn 10.000 thủy thủ Hải quân Nhật Bản thiệt mạng trong cuộc chiến đó. Phía quân đồng minh mất 1 tàu sân bay hạng nhẹ, 2 tàu sân bay hộ tống, 2 tàu khu trục, 1 tàu khu trục hộ tống và 1.500 lính hải quân. Với số lượng tàu chiến tham gia trận chiến vịnh Leyte, Đông Philippines đông như trên khiến trận đánh này trở thành trận hải chiến lớn nhất Chiến tranh thế giới 2.